1- mavzu: mavzu ósimlik hujayrasi

5. G`amlovchi tóqimalar 

G`amlovchi  tóqimalarda  fotosintez  jarayonida  hosil  bólgan  oziq  moddalar-

oqsillar, yog`lar tóplanadi va uzoq muddat oziqlanadi. 

---

G`amlovchi  tóqimalar  ósimliklarning  deyarli  har  xil  organlarida  bóladi.  Oziq 

moddalar  urug`larni  endosperm  va  murtaklarida  tóplanadi  va  murtakni  rivojlanish 

uchun sarflanadi (16-rasm). 

 

 

16-rasm. İldizmevalar: 

A – shakar lavlagi (uzunasiga kesma); B – em-xashak lavlagi (kóndalang kesma);  

V – sabzi ildizmevasi (kóndalang kesma); G – turneps, (kóndalang kesma). 

 

G`amlovchi  hujayralar  yupqa  devorli  tirik  parenxima  hujayralardan  iborat. 

Wsha  hujayralarda  oziq  moddalar  qattiq  va  eritma  shaklida  tóplanadi.  Qisman 

qattiq holda – kraxmal, oqsil kislotalari (kartoshka tuganaklarida) yoki qattiq holda 

–  aleyron  donachalari,  suyuq  holda  –  qand  tóplanadi  (Masalan,  lavlagi 

ildizmevalari,  sabzi,  piyozboshlar,  shakarqamish,  uzum  mevasi,  tarvuz,  qovun  va 

boshqalar). 

Chól  va  sahrolarda  ósuvchi  ayrim  ósimliklarning  hujayralari  yirik  va 

shilimshiq shiraga boy bóladi. Bunday hujayralar s u v g` a m l o v ch i hujayralar 

deb  ataladi.  Suv  g`amlovchi  tóqimalar  ba`zi  ósimliklarning  barglarida  bólsa 

(agava, aloe, semiz ót), boshqalarda poyada (kaktus, sutlamada) bóladi.