1- mavzu: Kirish. Qadimgi sharq tarixi manbashunosligi Reja

5.Davlat hоkimiyatining tashkil tоpishi

Davlat hokimiyati. Bosqinchilik siyosati quldorlar va yirik zodagonlar yanada boyishi hamda kuchayishiga olib keldi. Ijtimoiy ziddiyatlar og’irlashdi. SHu bilan birga idora ishlari markazlashib, nufuzli amaldorlar ko’paydi. podsho va uning hokimiyatini ilohiylashtirishga qaratilgan puxta ishlangan mafkura yordamida fir’avnlar mavqei mustaxkamlandi.

Davlat hokimiyati nomarx va amaldorlar orqali doim sug`orish tarmoqlarini nazorat kilib turgan. Moliya-soliq mahkamasi ishi jonlangan. I sulola davridayoq. mamlakatdagi mavjud yer-suv, chorva mollari, odamlar va oltin xisobga olib turildi. shu ma’lumotlarga asoslanib soliqlar belgilangan. Soliqlar soliq amaldorlari va xazinachilar boshqarmasi yordamida muntazam ravishda aholidan undirilib turilgan va podsho xazinasiga kelib tushgan. Sud idoralari rivoj topib, qadimgi jamoa sudlari o’rnini podsho sudlari, podsho hakamlari egallagan. Hakam vazifasini ko’p hollarda mahalliy hokim - nomarxlar ado etgan. “Oltita urug`” nomi bilan mashhur bo’lgan oliy sud poytaxtda joylashgan. Oliy hakam mamlakatni idora qilishda birinchi yordamchi bo’lgan.

Qadimgi Podsholik davridagi yozuvlar maxsus harbiy mahkamaning tuzilishi va faoliyatiga oid o’ziga xos xususiyatlarni tasavvur qilish imkonini beradi. Mamlakatning xarbiy kuchlariga qo’mondonlik qilish fir’avn oilasiga qarashli kishilardan biriga topshirilgan. Ko’p xollarda bu lavozimni shahzodalar egallaganlar.

Barcha amaldorlar boshida fir’avnning birinchi yordamchisi bo’lgan oliy amaldor turgan: ma’muriy harbiy va sud hokimiyati uning qo’lida bo’lgan. Odatda, bu oliy mansabni fir’avnning o’g’li egallagan. Davlat hokimiyati Misrning markazlashgan tizimiga yordam bergan. Bu davrda fir’avnlar hokimiyati ilohiylashtirilgan. Ilohiylashtirish mafkurasi tantanali marosimlar, urf-odatlar va bayramlar vositasida rejali ravishda amalga oshirilgan. Fir’avn hayot paytidayoq, xudo obrazida tasvirlangan.

Bu davrdagi afsonalarda fir’avnning quyosh xudosi va dunyoviy ayol xotin o’rtasidagi g’ayritabiiy nikoh natijasida mo’jizakor dunyoga kelishi haqida hikoya qilinadi. Xudolar ximoya kilib turgan fir’avn obrazi yaratilib ba’zi fir’avn sfinks sifatida ham tasvirlangan.