0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

C — kiyim-kechaklar, birlik




27-chizma. Tovarlar almashinuvi me’yorining grafikda ko‘rinishi.

Bunday holatlarda iste’molchi bir xil tovar turlarini o‘z ichiga olgan iste’moldagi tovarlar to'plamining mutanosibhkda bo’lishini xohlaydi.

Iste’molchilarni qoniqtiradigan, ularning talabiga mos keladigan holatni ifodalash shartlaridan bin — boshqa bir qancha tovarlardan voz kechib, o‘rniga boshqa bir tovarni xarid qUish yoki tanlashning pirovard me’yori (normasi) MRSning kam bo‘lishi hisoblanadi.¹

MRS - vertikal o'qqa tushirilgan tovarlar miqdori bo'lib, iste’molchi gorizantal o‘qdagi tovardan bir birlik olishi uchun undan voz kechadi.

C — kiyim-kechaklar miqdori;

F - oziq-ovqatlar miqdori;

ДС — kiyim-boshlardagi o‘zgarish;

ДҒ - oziq-ovqatlar miqdoridagi o‘zgarish;

ДС/ДҒ — tovar o‘rnini almashtirishning pirovard me’yori.

Yuqoridagi chizmadan A dan В nuqta tomon oziq-ovqat mahsu- lotlarini tanlab olish uchun harakat qilib borilsa, oziq-ovqat mahsulotlari F ning miqdori MRS kiyim-boshlar S 6 birlikka kamayadi: ДС/ДҒ=— (—6)/l =6. Lekin В nuqtadagi tovarlar to‘plamidan C ga qarab surilsa, MRS 4 birlikkacha kamayadi. C va D nuqtalami taqqoslab MRS ning D nuqtada 2 ga tengligini ko‘rish mumkin. D nuqtadan E nuqtaga surilganda MRS ning birga tengligi ma’lum bo'ladi.

Bunda oziq-ovqat mahsulotlarini iste’mol qilish ko‘paygan sari befarqlik egri chizig‘i egilish burchagining absolyut miqdori va MRS ham kamayadi. Natijada befarqlik egri chizig'i ichkariga botgan (yoki tashqariga bo'rtib chiqqan) bo‘ladi.

Befarqlik egri chizig‘i shakllari bir tovami ikkinchisiga almashtirish xohishi turli darajada ekanligini ko‘rsatadi. 28-chizmada ikki kishining befarqlik chizig‘i keltiriladi.