0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

Davomat, filtr va potranaj daftarlari maktabgacha ta’lim muassasasida faoliyat ko‘rsatayotgan qavsi hodimning ish hujjatlari hisoblanadi?

1. 
   Uslubchi B) Hamshira
   

C) Mudi-ra D) Tarbiyachi

3. 
   Yosh tarbiyachilar ish o‘rganishi uchun kimga biriktiriladi?
   

1. 
   Uslubchiga B) Mudiraning o‘zi ish oTgatadi
   

C) Tajribali tarbiyachiga D) Tarbiyachi yordamchisiga

4. 
   Ma.shg‘ulotlarni yillik rejasi maktabgacha ta’lim muassasa- sining qaysi yo‘naiishdagi rejalari tarkibiga kiritilatli?
   

1. 
   Ta’lim-tarbiya ishlarini amaiga oshirish reiasisa
   
2. 
   Yillik reja tarkibiga
   
3. 
   lstiqbolli reja tarkibiga
   
4. 
   Yakuniy reja tarkibiga
   

5. 
   Maktabgacha ta’lim muassasasida qabul qilinishi mum kin boTgan rejalar to‘g‘ri berilgan qatorni aniqlang.
   

1. 
   lstiqbolli, yillik va yakur"
   
2. 
   Yillik va yakuniy
   
3. 
   Oylik va kalendar reja
   
4. 
   Istiqbol.‘villik va oylik
   

XVIII bob. MAKTABG ACHA TA’LIM

MUASSASAS1 VA OILA


Oila tushunchasi va
uning mohiyati


Oila nikohga voki a ^!zol arming ijtimoiy turmush tarzi. o'zaro axloqiy javobgarligi va o'zaro yordamiga asoslangan qon-qarindosh-


larning kichik guruhi⁴⁴.
insonparvar demokratik huquqiy davlatda mavjud bodgan oilaga quvidagicha ta’rif mavjud; «.Oila jamiyatning tabiiy va asosiy bo'gdnU bo'lib, yuridtk ma’noda nikoh. qarindoshlik, farzandlikka olish yokl boshqa shakllarda bolalarni doimiy tarbiyaga olishdan kelib chiqadiganl tegishli huquq va majburiyatlar bilan bogdangan shaxslar doirasidan" iborat bodgan milliy mustaqilltk mafkurasiga, unuuninsoniy qadriyatlar va sharqona an'analarga asoslangan oilaviy munosabatiarni rivojlantirib, uni mustahkamlashga qaratilgan fuqarolar ittifoqidan iboratdir»⁴'.
Oila jamiyatning asosiy bo'gdni, u nikoh va qon-qarindosh.li.kka asoslanishi ham da j ami vat va davlat muhofazasida bo dish huquq iga ega. shuningdek, j ami vat va davlat oilani, ota.Uk, onaiik va bolalikni him ova. qiladi va oilaviy munosabatlarga umuminsoniy va milliy qadriyatlar joriy etilishini ta'minlaydi⁴⁶,
Psixolog olimlar oilani kichik bir ijtimoiy guruh sifalida ta'riflaydilar. Oilani tashkil etuvchi ushbu guruli nikoh orqali hamda yaqin urug'chilik rishtalari biian bir-biriga bogdangan bodib, ular o'rtasidagi munosa- batlarga xos bodgan muhim jihatlar - bu o‘zaro mehr-muhabbat. g'am- xo’rlik, mas’uliyatlilikva albatta, hayot. turmush tarzi dagi umumiylikdir⁴⁷.
Sotsiologiya oilaga vaxlit ijtimoiy organiznining qismi, jamiyat bo'- gdni, ijtimoiy tarbiya jamoasi sifatida qaraydi. Tjtimo'iy-iqtisodiy sohada sodir bodavotgan o'zganshlar albatta, oilada o'z aksini topadi. Bivoq boshqa - ishlab chiqarish, kasbiy, siyosiv ijtimoiy birlashmalardan farqli ravishda oila to'g'ridan-to'gd'i qayta qurishga uchramaydi. Oilaning axloqiy, psixologik jihatdan vangiianishi uzoq, murakkab, qarama- ‘ qarshiliklarga bogdiq jarayondir,


44. ne,iarorH4ecKnti 4Htution^Bui4ecKHM c.nonap — M., 2002. — C.257.


45. Karimova O. Oila hnquqi asoslari - 1.: 2003.


46. Qarang: O“zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi - 1.: «0‘7bekistoii». 2009. - 12—I3-b. "


47. Karimova V. Oilaviy hayot psixologiyasi - I.. 2006. - 10-b.




fqtisodiy sohadagiga qaraganda, yangi munosabat, yangi axloq me’^' vorlari oiiada sekin suratlarda amalga oshadi. Oilaviy o'zgarishlarning ainalga oshishida ijlimoiy-iqtisodiy omillardan tashqari, boshqa - biolo- ;dk, psixologik, demografik omillar ham ishtirok etadi;
Olimlarning fikricha, odamlar hayotining birdan-bir to‘g‘ri yo'li oila­viy hayotdir.
Oila inson uchun mebnal qobiliyatini liklash va dam olish joyi. Shu- ningdek, oila muhim tarbiya o'chog'i hamdir. Oiiada bolalar tarbiyasida ota-bobolar, momolardan qolgari, ming yillar mobavnida hayot sinovlari- dan o'tgan yaxshi udum, odatiar mavjud. Pedagogika fanlari doktori. pro­fessor M. Inomovaoilaningquyidagijihatlarini alohidaajratib ko‘rsatgan:

• 
  birinchidan, oila o'ziga xos va takrorlanmas ta’sirga ega;
  
• 
  ikkinc-hidan, oila bola. uchun o'ziga xos «ko'zgu» bo‘lib, ota- onaning shaxsiy namunasi, ibrati bola tarbiyasida muhim ahamiyat kasb i etadi;
  
• 
  uchinchidan, oila o'ziga xos hissiyotlar olamidan iborat bo‘lib, unda ijobiy va ba'zan salbiv his-tuvg'ular jamuljam bo'ladi;
  
• 
  to'rtinchidan. oila sharoitida bolalarda o‘zgalarga nisbatan ham-, dardlik tuvg’ulari ham tarbiyalanadi;
  
• 
  beshi-nchidan, oiladagimaishiy turmushdabolaning ishtirok etishi ham axloqiy tarbiyaning muhim omili sanaladi;
  
• 
  oitinchidan, oila-er-xotinlik, ola-onalik vazifalarini aks ettiradi. Ota-onaning bir-biriga bo'lgan muhabbati bolaga ta'sir ko'rsatadigan asosiy tarbiyaviy omillardan biriga aylanishi mumkin^4S.
  

b'etnak, oila - tarbiyaviy jamoa va hech kim hech qandav holatda oilaning vazifasini bajara olmaydi.
Oila hayoti ko‘p tomonlamali munosabatlar bilan tavsiflanadi: ijti- moiy-biologik, xo'jalik-iqtisodiy, axloqiy, psixologik. Oila rivojining har bir bosqicbi bir funksiyasining tugashi, boshqasining paydo bo'lishi. aning a'zolarining ijtimoiy faoliyatining o'sib borish ko‘la.mi va tavsifi bilan bog' liq. V.A. Slastenin, I.F. Isayev, E.N. Isavevlarning fikricha, oila jamivat va odamlarga munosabati bo'yicha muhim ijtimoiy ahamiyatga ^ega funksiyalarni bajaradi.