0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsuis ta’lim vazirligi g‘. Hojiahmedov, I. Yaxyayeva, M. Umarova, A. Usmonov sifat menejmenti

luzatish tadbirlarini o'tksmshga ariza. Ko'pincha xodim paydo boigan muammoni qanday hal qilishni bilmaydi. Bunday vaziyatlarda unga rahbarga murojaat qihsh tavsiya etiladi, biroq ba’zan bu kutilgan samarani bermaydi xodnn shunchaki o'zining rahbariga murojaat qilishni xohlamay qoladi.

f^m.°‘^{Z vaqtida} aniqlashning o‘ta samarali vositasi bo'lib tuzatish tadbirlarim о tkazishga ariza berish hisoblanadi. Muammoga duch

^ ,7^a"^Xod™ ^{arizam to}‘ldmshi va uni sifatni ta’minlash bo'limiga yuborishi mumkin. Xodim anzasini imzolashi yoki uni anonim (benom) tarzda jo na ishi mumkin. Sifatni ta’minlash boiimi uning arizasini tegishli

riⁿrfl^uteradl- ^{Agar adza im}zolangan bo'lsa, uni taqdim qilgan xodimga tuzatish tadbirlanmng rejasi tayyor bo'lgani xabar qilinadi.

Xizmatlarni tan olish va mukofotlash

Quyidagi oltita asosiy vazifa hal qilinsa, xizmatlarni tan olish jarayoni samara beradi:

_n„‘u ,^{Yuqon natl}Jalarga erishgan xodimlarning keyingi ijodiy faoliyatini ^{q J,ab}-Quwatlash maqsadida ularning mehnatini tan olish.

qilish ^{kilotning yuqori} mehnat natijalariga munosabatini namoyish

,,³' ^Tan, °^hngan alohida ishchilar mehnatining natijalarini hammaga maium qihb, tan olish jarayonidan maksimal samara olish.

4. 
   Xodimlar xizmatini tan olishning turli shakllarini qoilash.
   

' ^a^ olishning mos shakli orqali jamoaning ruhiyatini ko'tarish.

. Rahbariyatning maqsadiga aylangan mehnat faolligini oshirish.

1. 
   ^a? °}^lshning quyidagi asosiy shakllari farqlanadi: 1) moddiy rag'bat- P^U1 ^mukofotlari; 3) alohida shaxsning jamiyat tomonidan tan olmishi, 4) gumhmng faoliyatini jamiyat tan olishi; 5) boshqarma tomonidan shaxs yutug ming e tirof etilishi.
   

Moddiy rag'batlantirish. Tadqiqotlar ko'rsatadiki: 1) ko'p hollarda xommlar jon-jahdi bilan qilgan mehnatlari uchun mukofotlanmaydilar 2) xodimlarning 65% dan ko'pi ish sifati va ish haqining bir-biri bilan mustahkam bog lamshmi xohlashadi; 3) xodimlarning 70% dan ko'p qismi

mehnat samaradorligining pasayishini ish sifati va ish haqi orasidagi aloqaning mavjud emasligi deb izohlaydi.

Ish haqi katta ahamiyatga ega. Biroq moddiy rag'batlantirishning boshqa turlari mehnat unumdorligi va mahsulot sifati ortishida samara berishi mumkin. Moddiy rag‘batlantirishning quyidagi turlarini ko‘rsatamiz: 1) ko- mission mukofotlash; 2) ishbay ish haqi; 3) korxona ishchilari va xiz- matchilarining aksiyalami sotib olishi.

Komisson mukofotlash nafaqat sotuvchilar va tijorat agentlariga, ko'plab xodimJarga ham tatbiq etilishi mumkin. Masalan, loyihalovchi loyihalashtirgan mahsuloti uchun kelishilgan foyda ulushini olishi mumkin.