0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik



Download 7,26 Mb.
Pdf ko'rish
bet78/133
Sana31.12.2021
Hajmi7,26 Mb.
#269232
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   133
Bog'liq
8-sinf.O'zbekiston tarixi (2019) [uzsmart.uz]

Xiva.  Ichan  qal’a
97


Dishan  qal’a
Ichan  qal’ani  bunyod  etishda  Xiva  me’morlari  0 ‘rta  Osiyoda  qadimdan 
davom  etib  kelayotgan  an’ana  -   inshootlarni  ro‘parama-ro‘para  qu- 
rish  usulidan  foydalanishgan.  Bu  usul  ,,qo‘sh“  deb  ataladi.  Bundan 
tashqari,  binolarni  alohida  ansambl  holida  qurish  an’analariga  ham 
amal  qilingan.  Masalan,  Folvon  darvozasi  oldidagi  bir  necha  masjid, 
madrasa,  hammom,  toqi,  karvonsaroy  va  xon  saroyi  ana  shunday 
o‘ziga  xos  ansamblni  tashkil  etadi.  Noyob  me’morchilik  obidasi  bo‘l- 
gan  Ichan  qal’a  1961-yilda  mc’moriy  yodgorlik  sifatida  alohida  mu- 
hofazaga  olindi  va  muzey-qo‘riqxonaga  aylantirildi.  Uning  maydoni 
26  ga. ni  tashkil  etadi.  Unda  54  ta  tarixiy-me’moriy  obida  joylashgan. 
1969-yildan  muzey-qo‘riqxona  „Ichan  qal’a  muzey-qo‘riqxonasi“  deb 
ataldi.  1990-yilda  Ichan  qal’a  Butunjahon  yodgorliklari  ro ‘yxatiga 
kiritildi.
Dishan  qal’a  — Tashqi  qal’a  Xiva  shahrining  rabod 
qismi  hisoblanadi.  Unda  savdo  va  hunarmandchilik 
do'konlari,  mahallalar  joylashgan.  1842-yilda  Xiva  xoni  Olloqulixon 
Xiva  shahrini  tashqi  dushmanlar  hujumidan  saqlash  maqsadida 
shaharni  uzunligi  6250  metr,  balandligi  7 - 8   metr,  qalinligi  esa  5 — 6 
metr  bo‘lgan  devor  bilan  o'ratgan.  Ichan  qal’a  4  darvozali  bo‘lsa, 
Dishan  qal’a  10  darvozali  bo‘lgan.
Xonlikning  ichki  va  tashqi  savdosi  tobora  ri- 
vojlanib  bordi.  Ichki  savdo-sotiqda  Xivaning  usti 
i^opiq  bozori  alohida  ahamiyatga  ega  bo‘lgan. 
Xonlikdan,  asosan,  qorako‘l  teri,  gilam,  hunarmandchilik  mahsulotlari 
Eron,  Hindiston,  Xitoy  va  Usmonli  kabi  davlatlarga  eksport  qilingan. 
Xiva  xonligining  Buxoro,  Eron  va  Afg‘oniston  bilan  savdo  qiluvchi 
savdogarlari  „buxorochi“  deb  atalgan.  Xivaliklar  Eronga  ipak,  qora- 
ko‘l  teri,  barra  qo!zi  terisi,  kunjut,  bug‘doy  va  turkman  otlarini 
olib  borishgan.  Xiva  savdogarlari  Erondan  murch,  imbir  kabi  hind 
mollari  bilan  birga  ipak  mato,  feruza,  salla  uchun  ishlatiladigan 
kirmonshoh  shollari  olib  kelishgan.  Rossiya  bilan  bo‘lgan  savdo-sotiq 
Xiva  xonligining  iqtisodiy  hayotida  katta  ahamiyatga  ega  edi.  Xiva 
Rossiyaga  paxta,  jun,  ipak  chiqarardi.  Rossiyadan  esa  ip,  gazlama, 
movnt,  qand-shakar,  metall  buyumlar,  temir,  mis,  cho’yan  keltirardi. 
Savdo-sotiq  tekis  bormasa-da,  lekin  o!sib  borardi.  1844-yilda  Xiva 
Rossiyaga  137  ming  rublli,  1867-yilda  1,5  million  rublli  tovar  eks-

Download 7,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish