0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

151

---

Qoloqlikning  oqibatlari
Dehqonchilik  nochor  ahvolda  qoldi.  Yerga  ishlov  berish  o‘sha- 
o‘sha  -   bir  juft  ho‘kiz,  so‘qa-omoch  darajasida  qolib  ketdi.  Sanoat 
ishlab  chiqarishi  rivojlantirilmadi.  Rangli  metallar,  oltingugurt,  mar- 
mar,  toshko‘mir,  neft  kabi  tabiiy  boyliklarga  ega  bo‘lgan  konlar 
bo‘lsa-da,  ularni  izlab  topish,  tog‘-kon  ishlarini  yo‘lga  qo‘yishga 
e’tiborsizlik  qilindi.  0 ‘lkada  yirik  daryolar  bo‘lsa-da,  baliqchilikni 
sanoat  darajasiga  ko‘tarish,  kemasozlikni  yo‘lga  qo‘yishga  e’tibor  be- 
rilmadi.  Oqibatda  tovar-pul  munosabatlari  rivojlanmadi.  0 ‘rta  Osiyo 
jahon  bozoridan  ajralib  qolgani  yetmaganidek,  o‘zaro  nizolar  tufayli 
o‘zbek  davlatlari  o‘rtasida  yagona  ichki  bozor  ham  tashkil  topmadi.
O'zbekistonning  Birinchi  Prezidenti  I. Karimov  ta’kidlaganidek, 
„ Yurt  hukmdorlari  va  amaldorlari  xalqning  taqdiri  va  kelajagi  haqida 
qayg ‘urish  о ‘rniga,  о z  shaxsiy  manfaatlarini  hamma  narsadan  ustun 
q o ‘yib,  Jaholat  va  g'ajlatga  berilib  ketishi  oqibatida  biz  bugun  ya- 
shayotgan  mintaqa  umumbashariy  taraqqiyot  jarayonlaridan  uzilib, 
rivojlanishdan  keskin  orqada  qolib  ketdi".
0 ‘zbek  davlatlarining  jahon  taraqiyotidan 
orqada  qolishi  o‘ta  salbiy  oqibatlarga 
olib  keldi.  Iqtisodiy  qoloqlik  va  harbiy  nochor] ik,  ijtimoiy-siyosiy 
beqarorlik  0 ‘rta  Osiyoni  o ‘z  tasarrufiga  kiritib  olishga  intilayotgan 
davlatlarga  qo‘l  keldi.
Abdulla  Qodiriy  o‘zining  ,,0 ‘tkan  kunlar“  romanida  Yusufbek  hoji 
tilidan  quyidagi  alamli  so‘zlarni  bayon  qilgan  edi:
„Ittifoqning  nima  ekanligini  bilmagan,  yolg'iz  o ‘z  m anfaatishax- 
siyati  y o ‘lida  bir-birini  yeb-ichgan  mansabparast  va  shuhratparast 
muttahamlar  Turkiston  tuprog‘idan  yo'qolmasdan  turib,  bizning  odam 
bo ‘lishimizga  aqlim  yetmay  qoldi...  Biz  shu  holatda  ketadigan,  bir- 
birimizning  tagimizga  suv  quyadigan  bo'lsak,  yaqindirki,  podsho  is- 
tibdodi  Turkistonimizni  egallar“.
Haqiqatan  ham  shunday  bo‘ldi.  0 ‘zbek  davlatlaridagi  o‘zaro  nizo 
va  urushlar,  parokandalik,  oxir-oqibat,  ularning  Rossiya  imperiyasi 
tomonidan  mustamlakaga  aylantirilishi  uchun  qulay  imkoniyat  yaratdi.
Yurtimizning  o‘zgalarga  qaramligi  1991-yil  31-avgustgacha  davom 
etdi.  0 ‘tmish  xotiralaridan  zarur  xulosalarni  chiqargan  yurt  rahbarlari 
0 ‘zbekistonni  rivojlantirish,  mustaqilligini  mustahkamlashning  va  ja ­
hon  hamjamiyatida  o‘zining  munosib  o‘miga  ega  bo‘lishiga  xizmat 
qiluvchi  rejalarni  hayotga  muvaffaqiyatli  tadbiq  eta  oldi.
152

---

Bugungi  kunda  esa  muhtaram  Prezidentimiz  Sh. Mirziyoyev  rah- 
barligida  xalqimiz  2035-yilga  borib  jahonning  eng  rivojlangan  50 
ta  davlati  qatoridan  joy  olishdek  ulug'vor  maqsadni  ro‘yobga  chi- 
qarish  yo‘lida  buyuk  bnnyodkorlik  ishlarini  amalga  oshirmoqda.  Siz 
bam  hademay  bu  ulkan  bunyodkorlik  ishiga  o‘zingizning  munosib 
hissangizni  qo‘shishingizga  hech  shubha  yo‘q.