|
16.1-jadval
Fuqaroviy javobgarlikni sug‘urta qilishning o'ziga \o s xususiyatlari
JVb
t/r
0 ‘ziga xos
xususiyatlari
Tusi va mazmuni
i
Sug'urta
obyektining
spetsifikatsiyasi
Qonuniy javobgarlikning iqisodiy oqibatlari sug’urta
obyekti sifatida boshqa tarmoqlardagi obyektlardan
tamoyilial farqlanadilar: 1) sug'urta obyekti pullik bahoga
ega emas, sababi, sug'urta qilinuvchining boshqa
shaxslarga yetkazilgan zararlar bo'yicha javobgarligi
sug'urta qilinadi
2) bu toifa biron-bir omillar (shaxsiy sug'urta ishtirokchisi
yoshi, jinsi va b.)ga bog'liq emas
3) yuridik-huquqiy toifaga mansubdir
4) obyektning tiklanishi - qismandir
2
Sug'urta pullarini
oluvchilar
Faqat fuqaroviy javobgarlikni sug'urta qilinishi uchun
uchinchi shaxs — sug'urta qilinuvchining qasddan
bo’lmagan harakatlari tufayli zarar ko'rgan va sug'urta
tovonini olish huquqiga ega shaxs qatnashadi.
3
Sug'urta
qilinuvchilaming
alohida ajratilgan
tarkibi, kontingenti
Bu xavfli obyektlar (avtomobillar. havo kemalari, neljni
qayta ishlash va kimyoviy zavodlardan va sh.k.)dan
fovdalanuvchi yuridik va jismoniy shaxslar bo’lib, o'z
faoliyatlari
davomida
boshqa
shaxslarga
zarar
yetkazishlarining xavFi yuqori hisoblanadi.
4
Zarar tavsifi
Zarar ham moddiy boyliklarga. shu jumladan mulkiy
huquqlar buzilganida ham. va nomoddiv boyliklarga. shu
jumladan shaxs qadr-qimmatiga ham yetkazilishi ntumkin.
5
Zarar qoplanishining
ekvivalentligi
Jabrlanuvchiga zarar to'liq hajmda qoplanadi, ya'ni
javobgarlik qiymatining yetkazilgan zarar miqdoriga
ekvivalentligi tamoyiliga rioya qilinadi.
6
Bazaviy atamalar
spetsifikasi
Sug'urtaviy baholanish. sug'urta summasi atamalari va
to'liq bo'lmagan, qisman sug'urta tushunchasi mavjud
emas.
“sug'urta
summasi”
atamasining
o'rniga
''javobgarlik limiti” degan atama qo'llaniladi.
7
Sug‘urta hodisasi
yuzaga kelishining
oqibatlari
1) sug'urta hodisasining halokatli tarzda yuzaga kelishi
ham sug'urta qilinuvchi, ham sug'urtalovchi uchun
xosdir;
2) ehtimoliy zararlar miqdori juda katta bo'lishi mumkin
(masalan, ekologik xavflar sug’urta qilinganida);
3) zarar yetkazilishi faktlarini aniqlash davomiyligining
sug'urta muddatlaridan chiqib ketishi.
I2bKyp aBJieB jfO.M., CeKep>K HX. CTpaxoBamie
h
nepecrpaxoBaHHe(TeopHH
h
npaKTHKa). M., 1993
1 7 8
F u q a ro lik ja v o b g a r lig in in g s u g 'u r t a is h ti r o k c h il a r i o 'r t a s i d a g i m u n o s a b a t l a r
b ila n
b o g 'li q
a s o s iy
x u s u s iy a tla r i
h a m d a
s u g u r i a
h i m o y a s i
m c x a n i / m u
~
m o liv a v iy -iq tis o d iv o 'z i g a x o s j i h a tl a r i 1 6 .1 - j a d v a ld a k e l t i r i l g a n . J a d \ a l n i n g t a h l i l i
s u g 'u r t a n in g u s h b u s o h a s i a lo h id a lig i v a m u s ta q i ll ig in i i s b o t l a b b e r a d i .
Y e tk a z ilg a n z a ra r u c h u n ia v o b g a r lik n i s u g 'u r t a q i l i s h n i n g o ' z i g a x o s l i g i s h u n d a n
ib o r a tk i, s u g 'u r t a s h a r tn o m a s i z a r a r k o 'r i s h i m u m k i n b o 'l g a n s h a x s l a r ( n a f o l u v e h i l a r )
fo y d a s ig a
tu z ila d i.
J a v o b g a r lik n i
s u g 'u r t a
q il is h
s h a r t n o m a l a r i d a s u g ' u r t a
m u n o s a b a tla r in in g u c h in c h i to m o n i s il'a tid a s u g 'u r t a l o v c h i v a s u g ' u r t a q i l i n u v c h i d a n
ta s h q a r i a w a l d a n m a 'l u m b o 'l m a g a n is ta l g a n s h a x s l a r h a m i s h t i r o k o t i s h i m u m k i n .
S h u n d a y q ilib . ja v o b g a r li k n i s u g 'u r t a q i l i s h n i n g i q t i s o d i v m o h i v a t i s u g ' u r t a
q ilin g a n
s h a x s m n g
h a r a k a ti
( y o k i
h a r a k a t s i z l i g i l
t u f a y l i
u c h i n c h i
s h a x s n i n o
s o g lig ig a
v a
h a y o tig a
m u l k ig a
y e t k a z i l g a n
z a r a m i
q o p l a s h d a n
i b o r a t d i r
J a v o b g a r lik n i s u g u r ta q ilis h s u g 'u r t a f a o l i y a t i n i n g m u s t a q i l s o h a s i h i s o b l a n u d
a
m a h a lliy s u g u rta b o z o n u c h u n s u g 'u r t a l a s h n i n g n i s b a t a i t y a n a i t u r i d e b e ' t i r ^ n - ,
S u g 'u r t a n i n g u s h b u tu r id a s u e 'u r t a o b v e k t i h .v ii K ^
•
v t i r o l l a n a d t .
mulkiy manfaatlari xizmat qiladi. Sug'urta qilinuvchinin« bu KU
l . Una. i ' hnuvch'nin&
sug'urta qilinuvchilaming qonun bo'yicha javobgarligf (shartnomo ^ m antaatlan
uchinchi tomon shaxsi yoki mulkiga vetkazilp-m ^
rtnomav i\ cmas) yoki
javobgarligi (shartnomaviy) vuzaga kelishi bilan bog'liqdir^
° 'V'Cha shannom avC''
Javobgarlikni sug'urta qilishda sug'urtalovchining javx>bgar/%*
Do'stlaringiz bilan baham: | 
