0-Buyruqlar tizimi, operandlarning(78-96). docx

Simvolli 
ma’lumotlar
. 
Matnlarni 
ishlashda, 
ma’lumotlar 
bazalarini
boshqarishda va boshqa shularga o‘xshash xollarda simvolli ma’lumotlar bilan
ishlashga to‘g‘ri keladi. Simvolli ma’lumotlarga misol qilib ASCII (American
Standard Code for Information Interchange) va UNICODE kodlarini keltirish
mumkin. Ularning uzunliklari mos xolda 7 (8) va 16 razryadli bo‘lishi mumkin (6.3-
jadval).
Qatorlar 
ko‘rinishidagi 
ma’lumotlar
yoki 
qatorlar 
ko‘rinishidagi
o‘zgaruvchilar. Bu xildagi ma’lumotlarning oxirida maxsus belgi yoki qatorning
uzunligini ko‘rsatuvchi qismi mavjud bo‘ladi. Kompyuterda ushbu qatorlar ustida –

---

90
ko‘chirib yozish, qidirib topish va ularni tahrirlash amallarini bajaruvchi buyruqlar
mavjud.
Mantiqiy ma’lumotlar
. Mantiqiy ma’lumotlar esa ikkita qiymatga ega
bo‘lishi mumkin: rost yoki yolg‘on (true yoki falshe), ya’ni 1 yoki 0.
6.3-jadval. ASCII simvollariga to‘g‘ri keladigan kodlarning jadvali.
Pentium 4 protsessorida qo‘llaniladigan ma’lumotlarning xillari
. Pentium
4 protsessori IEEE 754 standartiga asoslangan - ikkilik ishorali va ishorasiz butun
sonlarni, ikkilik-o‘nlik sanoq sistemasidagi sonlarni va suriluvchi nuqtali sonlarni
ifodalay oladi [16]. Bu protsessor asosida qurilgan kompyuter 8/16 – razryadli
kompyuter hisoblanib, shunday uzunlikka ega bo‘lgan butun sonlar bilan ishlay oladi
(6.4-jadval). Unda ko‘p sonli arifmetik buyruqlarni, bul amallarini va taqqoslash
amallarini bajarish mumkin. Pentium 4 protsessori 8-razryadli ASCII simvollari bilan
ishlay oladi, unda simvollardan iborat bo‘lgan qatorlarni ko‘chirib yozish va qidirib
topish kabi maxsus buyruqlar ham mavjud.
6.4-jadval. Pentium 4 protsessori raqamli ma’lumotlarining xillari.

---

91