0-Buyruqlar tizimi, operandlarning(78-96). docx

Arifmetik va mantiqiy ishlov berish buyruqlari.
Bu guruhga axborotni taqdim
etishning turli shakllarida arifmetik va mantiqiy ishlov berishni ta'minlovchi
buyruqlar kiradi. BTAda raqamlarni ifodalashning har bir shakli uchun odatda
ma'lum bir standart operatsiyalar to'plami taqdim etiladi.
Natijani hisoblashdan tashqari, arifmetik va mantiqiy amallarni bajarish
AMQda ushbu natijani tavsiflovchi belgilar (bayroqlar) shakllanishi bilan birga
keladi. Eng tez-tez qayd etilgan belgilar:
Z
(
Z
ero) - nol natija;
N
(
N
egative) - salbiy
natija;
V
(o
V
erflow) - bit panjara to'lib toshgan;
C
(
C
arry) - tashishning mavjudligi.
Butun sonlar ustida amallar.
Ruxsat etilgan vergul bilan ajratilgan shaklida
ko'rsatilgan butun sonlar bo'yicha operatsiyalarning standart to'plamiga quyidagilar
kiradi:
qo'sh arifmetik amallar (ikki operandli amallar): qo'shish, ayirish, ko'paytirish
va bo'lish;
bittalik arifmetik amallar (bitta operand bilan operatsiyalar): operandning
mutlaq qiymatini (modulini) hisoblash, operand ishorasini o'zgartirish;
ikki butun sonni solishtirishni va taqqoslangan qiymatlar o'rtasidagi
munosabatni tavsiflovchi xususiyatlarni ishlab chiqishni ta'minlaydigan taqqoslash
operatsiyalari (=, <>, >, <, <=, >=).
Ko'pincha bu ro'yxatni butun bo'linishning qolgan qismini hisoblash, tashish
bilan qo'shish, qarz bilan ayirish, operand qiymatini bittaga oshirish (inkrement),

---

93
operand qiymatini bittaga kamaytirish (dekrement) kabi operatsiyalar bilan
to'ldiriladi.
Eslatib o’tamiz, arifmetik buyruqlarning bajarilishi qo'shimcha ravishda
ma'lumotlarning kirish qurilmasidan AMQga yoki AMQ dan chiqish moslamasiga
o'tishi bilan birga bo'lishi mumkin.