Ў збекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат



Download 2,7 Mb.
bet113/126
Sana11.04.2023
Hajmi2,7 Mb.
#927050
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   126
Bog'liq
122875 мажмуа пед.технология

Шахс сифатларини тузилиши
Шахс сифатлари ирсий – биологик- ва ҳаётида эгаллаган –ижтимоий- ташкил этувчиларидан иборат бўлади. Уларнинг ижобатлари бўйича шахс тузилишида тўртта даража – тизимларга ажратадилар. Улар қуйидаги шартли номларга эга:

  1. Ирсият билан боғланган сифатларни бирлаштирган темперамент сатҳи: улар одамнинг нерв системаси индивидуал хусусиятлари билан боғлиқ. Унга шахснинг эҳтиёж ва инстинкт хусусиятлари ва жинсий; ёши, миллий ҳамда бошқа сифатлари киради.

  2. Психик жараёнлар хусусиятлари сатҳи. Бу сатҳ сезги, идрок, хаёл, диққат, хотира, тафаккур, хиссиёт, ироданинг индивидуал хусусиятини ўз ичига олади. Ақлий ҳаракатлар усуллари деб аталувчи фикрлаш мантиқий операциялари (ассоциация, қиёслаш, абстракциялаш, индукция, дедукция ва бошқалар) ўқитиш жараёнида катта аҳамиятга эга бўлади.

  3. Шахс тажрибаси сатҳи. Бу сатҳ билим, малака, кўникма, одат каби сифатларни ўз ичига олади.

  4. Шахснинг йўналганлик сатҳи. Бу шахснинг шундай сифатини, унда инсоннинг атроф-муҳитга муносабати акс эттирилади, мазмуни бўйича ижтимоий сифатларини бирлаштиради. Шахснинг хулқини йўналтирувчи ва бошқарувчи психологик асосий унинг қизиқишлари, қарашлари, ишончи, ижтимоий кўрнсатмалар, қадриятлари, одоб-ахлоқ принциплари ва дунёқараши ҳисобланади. Йўналганлик (эҳтиёжлар ва Мен-концепцияси билан бирга) шахсни ўзини бошқариш механизмининг (шартли равишда ШЎБМ) асосини ташкил этади. Шахснинг маънавий-ахлоқий ва эстетик қарашлари ва хусусиятлари керакли БМКлар тўплами билан биргаликда эстетик ва маънавий сифатлари доирасини ташкил этади (шартли равишда СЭН). Айтиб ўтилган бир-бири билан боғлиқ қатламлар сифатида, унинг марказида биологик ташкил топган сифатлари жойлашиб қобиғини “йўналганлик”-инсоннинг ижтимоий моҳияти ташкил этадиган кўринишда тасаввур қилиш мумкин.

Бироқ шахс тузилишида бир қатор сифатлар ҳамма даражаларда ҳам бир хил намоён бўлмайди. Бу сифатлар, аниқроғи сифатлар гуруҳи: эҳтиёжи, характери, қобилияти ва шахснинг “Мен” концепцияси даражалари билан бирга шахснинг маълум сифатлари ҳамма гуруҳлари бир-бири билан узвий боғлиқ ва мураккаб яхлит тизимни ташкил этиб бир-бирини ўрнини тўлдиради.

Download 2,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish