мае и” - ОПР номини олди), СФД 122 урин (1977 йил НФНР ‘"Рес
публика партияси”, 1978 йил “Ф ранция демократияси учун” - СФД
помни олди) га эга бўлди. Бирок бир йилда и
кейин Европарламентга
бўлган биринчи сайловда ОПР 16% овоз олиб, қатгиқ маглубиятга
учради. СФД - 27.4% , ФСП - 23,7%. Ф К П 20,6% овоз олди. 1981
йилги П резидент сайловлари арафасида бу партиялар уртасидаги ку
раш ўзининг юкори чўққисига чикди.
1981 йил 26 апрелда ўтган Президент сайловларининг биринчи ту
рида “Ў нг Ф ранция'дан булган номзод уз устунлиги и и намойиш этди.
Ж искар д ' Эстен - 28%, Ж. 11]ирак - 18%, дебре - 1,6%, Гаро - 1,3%
овоз олдилар. “Сў. i Франция” номзодлари: Ф. Миттеран - 25.8% ва
Марше 15,3% овоз олдилар. С айловда голлчиларнинг катта кисми
Ж. Ш иракнинг галабасига ишонмай, Ж искар д" Эстен учун овоз бер-
дилар. С айловнинг иккинчи тури 10 майда бўлиб ўтди ва Ф. Мит
теран 51.7%
овоз туплаб, 48,3% овоз олган Ж искар д ’ Эстен усти
дан галаба қозонди. Галабага эриш ган Ф. М иттеран П арламентни
таркатиб, янги сайлов белгилади. Ўнг партиялар орасидаги бош
бош доқлик кучли сайлов компаниясини тузиш им кони ни берма-
ди. Парламентга булган сайловларда сўл партиялар галаба килди.
Ф ранция С оциалистик партияси (Ф С П ) фракцияси - 271 депутат,
Ф ранция К оммунистик партияси (Ф К П ) фракцияси - 44 депутат,
сул радикаллар 14 депутатлик ўринларига эга бўлди. У нг парти
ялар: ОПР - 83 депутатлик ва СФД 71 депутатлик ўринларига эга
бўлиш ди. Пьер Моруа бош чилигида
тузилган хукум ат таркибига
учала сул партияларнинг вакиллари кирди. Ф. М иттеран “Сул таж
риба дастури”ни амалга ош ириш учун тўлақонли имкониятга эга
бўлди. “Сўл таж риба дастури”д а миллийлаш тириш асосий ўринда
турди. 1982 йили беш та саноат тармоклари нинг миллийлаш тири-
лиш и натижасида давлат сектори халк хўжалигига сарфланаётган
маблагнинг 1/2 қисмини, Ялпи миллий маҳсулотнинг 1/3 кием ими,
экспортнинг 1/3 қисмини. ёлланма меҳнатнинг 1/4 қисмини бера
бош лади. Давлат ихтиёридаги корхоналар сони 3
мингдан ошиб
кетди. Д авлат халк хўж алигининг информатика, энергетика, био
индустрия каби келажаги порлок сохаларида етакчилик килди. Бир
вақтн и нгўзи д а П. М оруа 36 коммерция банклари, йирик молия
груп-
палари: “П ариба” ва “С ю эз” устидан давлат назоратини ўрнатди.
Натижада молия ва кредит секторларида давлатнинг улуш и 95%
га етди. Бирок “Сўл таж риб а”нинг салбий томонлари тезда кўрина
бош лади. 1983 йили саноатнинг давлат секторидаги танқислиги 7,5
167
млрд франкни таш кил этди. М иллийлаш тириш туфайли капитал-
нинг четга чикиб кетиши кучайди. Ф акат 1981 йили Ф ранциядан 77
млрд франк четга чикиб кетди. Бунинг устига, 1981 йилда бошлан-
ган жаҳон иктисодий инқирози хам салбий окибатларини кўрсатди.
А Қ Ш нинг валю та-молия сиёсати хам Ф ранцияга
кучли зарба берди
(яъни долларнинг қийматини сунъий равиш да ош ириб, иктисодий
кийинчилик келтириб чикариш ва шу йўл билан фойда олиш ). 1981-
1982 йилларда Ф ранцияда ишлаб чикариш йиллик ўсиш и 2% булган
бўлса, 1983 йилга келиб бу кўрсаткич 0,7% га туш иб колди. Иш сиз
лар сони 2 млн киш идан ош ди. Турмуш кечириш дараж аси пасайди.
1982 йил ёзидан Ф. М иттеран “Сўл таж риба’*ни тўхтатиш га
мажбур
бўлди. 1983 йил апрелида “Ўн модцалик дастур’' (“Д оллар дастури")
номи билан иктисодиётни риволантириш нинг давлат дастури кабул
килинди. Ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар таннархини туш ириш
ва экспорт суръатини ош ириш мақсадида 18 ой ичида учинчи марта
франк девальвация (муомаладаги қоғоз пулнинг қийматини туш и
риш) килинди. Солиқларни ош ириш кўзда тутилди, мажбурий заём-
лар
чикариш эълон килинди, ижтимоий сохаларга маблаг сарфлаш
камайтирилди, касалхона ж ойларига тўловлар ош ирилди, транс-
портга йўл тўловлари ва коммунал тўловлар микдори ош ирилди. Бу
тадбирлар охир-оқибат ўз самарасини кўрсатди. 1984
йилда ишлаб
чикариш даги ўсиш 1,75% ни, 1985 йилда эса 2% ни таш кил этди.
Do'stlaringiz bilan baham: