§. Kislotalar, ularning turlari, nomlanishi, empirik va grafik formulasi

Xlorid kislota — HCl. Vodorod xlorid gazini suvda eritish natijasida olinadigan bu rangsiz suyuqlik suvdan biroz og'ir, o'tkir hidga egadir. Bu kislota eritmasidan doimo vodorod xlorid molekulalari uchib chiqib turishi
sababli shu o'tkir hidga ega. Konsentrlangan xlorid kislota eritmasi "tutovchi" kislota ham deyiladi. Buning sababi ham uchib chiqayotgan vodorod xlorid molekulalari, ular havodagi suv bug'larida erib tuman hosil qiladi.
Xlorid kislota oshqozon shirasining tarkibiy qismlaridan ovqat hazm qilish jarayonida muhim ahamiyatga ega.
Xlorid kislota xalq xo'jaligida juda ko'p sohalarda, xususan, quyidagi:

• metallarni xurishlash;
• xloridlar ishlab chiqarish;
• tibbiyotda dori — darmonlar ishlab chiqarish; • bo'yoqlar ishlab chiqarish;
• plastmassalar ishlab chiqarish kabi sohalarda keng qo'llaniladi.

Nitrat kislota — HNO₃. Nitrat kislota suvdan 1,5 barobar og'ir, rangsiz suyuqlik, xlorid kislota kabi havoda "tutaydi". Konsentratsiyasi yuqori bo'lgan kislota eritmasi oddiy yorug'lik ta'sirida nitrat kislotaning parchalanishidan hosil bo'lgan NO₂ ning kislota eritmasida erib, uni qo'ng'ir rangga bo'yashi sababli ko`pincha bu kislota rangli degan xato xulosaga olib keladi. Bu noto`g`ri. Toza kislota eritmasi rangsiz bo'ladi. Konsentrlangan sovuq nitrat kislota temir, xrom va alyuminiy yuzasini passivlashtirib qo'yganligi sababli bu metallardan tayyorlangan idishlarda saqlanishi mumkin. Bu kislota oltin, platina, tantal, rodiy va iridiydan boshqa hamma metallar bilan ta'sirlashadi. Nitrat kislota xalq xo'jaligida juda ko`p sohalarda xususan, quyidagi;

• azotli o'g'itlar ishlab chiqarish;
• organik azotli birikmalar ishlab chigarish;
• tibbiyotda dori — darmonlar ishlab chiqarish; • bo'yoqlar ishlab chiqarish;
• portlovchi moddalar ishlab chiqarish;
• nitroza usulida sulfat kislota ishlab chiqarish kabi sohalarda keng qo'llaniladi.