§. Kislotalar, ularning turlari, nomlanishi, empirik va grafik formulasi

mavzu yuzasidan topshiriqlar.


1. Mavzuni yaxshilab o'qib, savol-javobga tayyorlaning.
2. Quyidagi test savollarini bajaring.

1. (96-8-105). Kislotalarning umumiy xossalari qaysi hususiyatlari bilan bog`liq.
A) suvda oson erishi
B) dissitsillanish hususiyati
C) molekulasida vodorod atomi mavjudligi
D) kislota qoldig`iga ega bo`lishi
E) dissotsiyalanganda vodorod ionining ajralishi.

2. (99-10-22). Potash – K₂CO₃ va Bertole tuzi – KClO₃ qaysi kislotalarning tuzi hisoblanadi?

A) karbonat kislota va perxlorat kislota
B) karbonat kislota va xlorat kislota
C) sulfit kislota va xlorat kislota
D) sulfit kislota va perxlorat kislota
E) sulfit kislota va xlorit kislota

3. (98-11-33). Quyida keltirilganlardan metafosfat kislotasini ko`rsating.

A) H₃PO₄ B) HPO₃ C) H₃PO₃ D) H₄P₂O₇ E) H₂PO₃

4. (96-1-3). Nitrat kislotasi tarkibidagi azotning massa ulushi nechaga teng?

A) 0,11 B) 0,18 C) 0,22 D) 0,30 E) 0,35

5. (99-7-39). Tarkibida vodorodiing massa ulushi katta bo`lgan kislotani ko`rsating.

A) ortofosfat B) pirofosfat C) vodorod ftorid D) sianid E) yodid

6. (97-2-57). H₃PO₃ molekulasida fosforning valentligi va oksidlanish darajasi nechaga teng?

A) 3 va +3 B) 5 va +3 C) 3 va +5 D) 1 va +3 E) 5 va +1

7. (97-11-48). Fosfat kislota molekulasining grafik formulasida nechta kislorod atomi o`zaro bir-biri bilan bog`langan.

A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0

8. (97-3-36). Sulfat kislotaning grafik formulasida atomlarni necha juft elektronlar biriktiradi?

A) 9 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

9. (98-3-6). Xromat kislotaning grafik formulasida nechta oddiy va nechta qo`sh bog`lar mavjud?

A) 6 va 2 B) 5 va 1 C) 4 va 2 D) 6 va 1 E) 8 va 2

10. (97-1-57). Modda tarkibida massa ulushlari 1,90% vodorod, 67,62% xlor va 30,48% kislorod bo`lsa, modda formulasini toping

A) HClO₄ B) HClO C) HClO₃ D) HClO₂ E) HCl ∙ 2H₂O

11. (99-10-16). Quyidagi moddalarning qaysilari suvda eriganda, kislota hosil bo`ladi?

1) natriy xlorid 2) kalsiy oksid 3) ammiak
4) vodorod xlorid 5) etanol 6) vodorod sulfid
A) 4 va 6 B) 1 va 3 C) 2 va 6 D) 3 va 5 E) 3 va 6

12. (98-10-59). Suyultirilgan sulfat kislota tayyorlash uchun konsentrlangan kislota suvga quyiladi. Bunda teskari amalni bajarish ruhsat etilmaydi, chunki ...

A) yong`in sodir bo`lishi mumkin
B) zaharli gaz mahsulotlari hosil bo`lishi mumkin
C) suv parchalanishi mumkin
D) katta miqdordagi issiqlik ajralib chiqishi natijasida eritma sachrab ketishi mumkin.
E) eritma ikki qatlamga ajralib qolishi mumkin.

13. (96-8-24). Xlor(VII) oksid qaysi kislota angidridi?

A) xlorid B) xlorat C) xlorit D) perxlorat E) gipoxlorit
14. (99-10-17). Sulfat va perxlorat kislotalarning tegishli angidridlarining formulalarini ko’rsating.
A) oltingugurt(IV) oksid va xlor(I) oksid
B) oltingugurt(VI) oksid va xlor(VII) oksid
C) oltingugurt(VI) oksid va xnop(VI) oksid
D) oltingugurt(IV) oksid va xlor(VII) oksid
E) oltingugurt(VI) oksid va xlor(B) oksid

15. (99-10-18). Xrom (VI) oksid va xlor(VII) oksidga muvofiq keladigan kislotalarni aniqlang.

A) xromat va xlorat kislotalar
B) bixromat kislota va xlorit kislota
C) xromat kislota va perxlorat kislota
D) xromit va perxlorat kislotalar
E) bixromat kislota va gipoxlorit kislota

16. (98-11-36). Qaysi kislota indikatorning rangini o`zgartira olmaydi?

A) vodorod ftorid B) silikat kislota C) karbonat kislota D) sirka kislota E) gipoxlorit kislota

17. (97-7-21). Quyidagi kislotalarning qaysi biri nordon tuz hosil qila olmaydi?

A) sulfat kislota B) fosfat kislota C) sulfid kislota
D) karbonat kislota E) perxlorat kislota

18. (96-13-62). Kislotalarning qaysi biri kuchsizroq?

A) H₂SO₃ B) H₂SiO₃ C) H₂GeO₃ D) H₂SnO₃ E) H₂PbO₃
19. (98-5-20). Ortofosfat kislotaga qanday tavsif to`g`ri keladi?
A) kuchli elektrolit B) o`rtacha kuchli elektrolit
C) kuchsiz elektrolit D) suvda erimaydi E) noelektrolit

20. (98-2-53). Qaysi kislota kuchli – ftorid kislotami yoki xlorid kislotami? Nima uchun?

A) xlorid kislota kuchli. Chunki xlor atomining radiusi ftor atomi-nikidan katta. Shu sababli manfiy zaryadga ega bo’lgan xlorid ion-lari o’ziga vodorod ionlarini ftorid ionlariga nisbatan kuchliroq tortadi.
B) xlorid kislota kuchli. Chunki ftor atomining radiusi xlor atominikidan alcha kichik. Shu sababli manfiy zaryadga ega bo’lgan ftorid ionlari o’ziga vodorod ionlarini xlorid ionlariga qaraganda kuchliroq tortadi.
C) ftorid kislota kuchli. Chunki ftor atomining radiusi xlor atomi-nikidan kichik. Shu sababli manfiy zaryadli ftorid ionlari o’ziga vodorod ionlarini xlorid ionlariga qaraganda kuchsizroq tortadi.
D) ftorid kislota kuchli. Chunki ftorid ionining radiusi xlorid ioninikidan ancha katta. Shu sababli ftorid ionlari o’ziga vodorod ionlarini xlorid ionlariga nisbatan kuchliroq tortadi.
E) ikkala kislota ham teng kuchli. Chunki ular tarkibidagi ftorid va xlorid ionlari galogenlar sinfiga mansub.

21. (98-2-54). Quyidagi HF Ⴎ HCl Ⴎ HBr Ⴎ HI

qator bo`yicha kislotalarning kuchi qanday tartibda o`zgaradi?
A) kamayadi B) o`zgarmaydi C) o`zgaradi D) ortadi
E) qatordagi barcha kislotalar teng kuchli

22. (96-13-62). Kislotalarning qaysi biri kuchsizroq?

A) H₂CO₃ B) H₂SiO₃ C) H₂GeO₃ D) H₂SnO₃ E) H₂PbO₃

23. (96-7-34). Quyidagi kislotalardan qaysi biri eng kuchli?

A) H₂SO₃ B) H₂CO₃ C) HNO₂ D) H₂SO₄ E) H₂SiO₃

24. (96-8-104). Kislotalarning qaysi biri eng kuchli?

A) HClO B) HClO₃ C) HClO₂ D) HClO₄ E) H₂SO₃

25. (97-1-21). Quyidagi kislotalarning qaysi biri eng kuchli?

A) HF B) HOCl C) H₃PO₄ D) HNO₂ E) HNO₃
26. (97-10-80). Qaysi kislota metallar bilan reaktsiyaga kirishganda, vodorod ajralib chiqmaydi?
A) H₃PO₄ B) H₂SO₄ C) HNO₃ D) HCl E) H₂S

27. (96-13-23). Konsentrlangan xlorid kislota qaysi moddalar bilan reaktsiyaga kirishganda gaz holdagi modda hosil bo`ladi?

1. Mis 2. Malaxit 3. Kaliy permanganat 4. Osh tuzi
A) 1,2 B) 2,3 C) 1,3 D) 1,4 E) 3,4

28. (03-7-75). Qaysi kislotalardan nordon tuz olish mumkin?

1) xlorid 2) sirka 3) sulfid 4) ortofosfat
5) yodid 6) karbonat 7) sulfit
A) 2,3,5,6 B) 3,4,6,7 C) 1,3,4,5 D) 3,4,5,6 E) 4,5,6,7

29. (96-3-14). Peryodat kislotasida yodning valentligi qanday? A) 0 B) 1 C) 3 D) 5 E) 7

30. (97-4-55). Metallarning kuchlanishlar qatorida vodoroddan o`ngda joylashgan metallar quyidagi kislotalarning qaysilari bilan reaksiyaga kirisha oladi?

1. Suyultirilgan sulfat kislota 2. Kontsentrlangan sulfat kislota
3. Suyultirilgan nitrat kislota 4. Fosfat kislota.
5. Kontsentrlangan xlorid kislota
A) 1,2 B) 3,4 C) 2,3 D) 4,5 E)2,5

31. (96-1-37). Kontsentrlangan sulfat kislota oltingugurt bilan reaktsiyaga kirishganda qanday moddalar hosil bo`ladi?

A) SO₂, H₂O B) H₂O, H₂S C) S, SO₂, H₂O
D) SO₃, H₂O E) H₂O, H₂S, S

32. (96-1-32). Quyidagi aralashmalarning qaysi biri suyultirilgan xlorid kislotada eriydi?

1) temir va mis 2) alyuminiy va magniy
3) kaltsiy va bariyning karbonati 4) bariy sulfat va kaliy xlorid
A) 1 va 2 B) 1 va 3 C) 2 va 3 D) 2 va 4 E) 3 va 4

33. (97-3-35). Karbonat kislotasiga qaysi ta’riflar to`g`ri keladi?

1) uglerod atomi kislorod atomlari hosil qilgan uchburchak ichida joylashgan
2) uglerod atomi tetraedr markazida joylashgan
3) karbonat kislota – kuchsiz elektrolit
4) karbonat ionlarini tutgan suv “qattiq suv” deyiladi
5) natriy gidrokarbonatining eruvchanligi karbonatining eruvchanligidan yomon
A) 1,2,3 B) 1,2,4 C) 1,3,5 D) 2,3,5 E) 3,4,5

34. (99-4-21). HOCl – HClO₂ – HClO₃ – HClO₄

qatorida birikmalarning barqarorligi, oksidlovchi xossalari va kislotali xossalari qanday o’zgaradi?
A) ortadi, kamayadi, kuchayadi
B) o’zgarmaydi, ortadi, kamayadi
C) kamayadi, o’zgarmaydi, o’zgarmaydi
D) ortadi, ortadi, kuchayadi
E) kamayadi, kamayadi, o’zgarmaydi
35. (98-10-61). HClO Ⴎ HClO₂ Ⴎ HClO₃ Ⴎ HClO₄
qatorida kislotalar kuchi qanday o’zgaradi?
A) kuchayadi B) kamayadi C) o’zgarmaydi
D) kislotalar kontsentratsiyasiga bog’liq
E) temperaturaga bog’liq

36. (03-2-35). 3 mol oltingugurt(IV)oksid va 3 mol karbonat kislotadagi atomlar sonining nisbatini toping.

A) 1:1,5 B) 1:1 C) 1:2 D) 1:2,5 E) 1:2,33

37. (03-12-1). 0,3 mol sulfat kislota necha gramm bo’ladi?

A) 29,4 B) 80 C) 40 D) 82 E) 35,6

38. (01-5-40). 49 g sulfat kislotadagi vodorod atomlarining modda miqdori nechaga teng bo’ladi?

A) 1,0 B) 0,15 C) 0,75 D) 2,0 E) 0,2533

39. (98-7-33). Suyultirilgan nitrat kislota sovuqda vodorod sulfidni oksidlab, erkin oltingugurt ajratadi, hamda azot(II)oksid va suv hosil qiladi. Agar 3,36 l vodorod sulfid oksidlangan bo’lsa, normal sharoitda necha litr azot(II)oksid hosil bo’lgan?

A) 1,12 B) 2,24 C) 3,36 D) 4,48 E) 0,56

40. (96-3-5). Necha gramm vodorod bromidda 10,3 g natriy bromiddagi kabi molekulalar soni bo’ladi?

A) 2,01 B) 4,05 C) 8,1 D) 16,2 E) 18,21

41. (96-3-41). Vodorod xloridning hosil bo`lish unumi 50% bo`lsa, 36,5 g vodorod xlorid olish uchun necha litr (n.sh.) xlor va vodorod kerak?

A) H₂- 5,6; Cl₂- 5,6 B) H₂-5,6; Cl₂-11,2 C) H₂-11,2; Cl₂-11,2
D) H₂-11,2; Cl₂-22,4 E) H₂-22,4; Cl₂-22,4

42. (97-11-139). 20g o`yuvchi natriyni neytrallash uchun qancha (g) sulfat kislota sarf bo’ladi? NaOH + H₂SO₄ = Na₂SO₄ + H₂O

A) 20 B) 22,5 C) 24,5 D) 26,0 E) 25,5

43. (96-13-63). 4,8 g magniy va 5,6 g temir aralashmasi xlorid kislotada eriganda necha mol vodorod hosil bo`ladi?

A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4 E) 0,5

44. (97-11-163). Taxminan 4,5 l vodorod olish uchun sulfat kislota necha gramm rux bilan reaktsiyaga kirishishi kerak?

A) 12 B) 11 C) 13 D) 14 E) 15

45. (97-11-157). 40,5 g alyuminiyga 6 mol miqdor kontsentrlan-gan xlorid kislota ta’sir ettirib, necha litr (n.sh.) vodorod olish mumkin?

A) 67,2 B) 44,8 C) 50,4 D) 62,7 E) 48,4

46. (01-9-22). Massasi 16 g bo’lgan to’rt valentli element oksidining xlorid kislota bilan reaktsiyasida ECl₂ tuzi va 32°C da, bosim 96 kPa bo’lganda, 5,28 l xlor yig’ib olingan. Reaktsiya uchun olingan oksid tarkibidagi metallni aniqlang.

A) germaniy B) marganes C) qo’rg’oshin D) titan E) sirkoniy

47. (97-11-60). 2 mol alyuminiyga sulfat kislota ta’sir etirilganda hosil bo’lgan vodorod hajmini (l) toping. [Ar(Al) = 27].

A) 22,4 B) 44,8 C) 67,2 D) 89,6 E) 112,0

48. (02-12-44). Tarkibida 6,02 ∙10²² ta sulfat kislota molekulalari bo’lgan eritmaning bariy peroksid bilan ta’siridan hosil bo’ladigan gaz mahsulotining massasini hisoblang.

A) 1,6 B) 2,4 C) 3,2 D) 5,6 E) 0,75

49. Sirka kislotasi haqidagi to`g`ri fikrlarni ko`rsating.

I- Organik kislota. II- Bir asosli kislota.
III- Ko`p asosli kislota. IV- Mineral kislota.
V- Kuchli kislota. VI- Kuchsiz kislota.
A) I-III-VI B) II-IV-V C) I-II-VI D) I-III-V E) III-IV-VI

50. P₂O₅ va CrO₃ oksidlariga qaysi kislotalar to’g’ri keladi?

1) gipofosfit 2) ortofosfat 3) fosfit 4) metafosfat 5) pirofosfat 6) xromit 7) bixromat 8) xromat
A) 2,8 B) 2,4,6,8 C) 1,3,6,7 D) 2,4,5,7,8 E) Barchasi