Ҳ. А. АрFинбоев, Ҳ. У. Абдуллаев, А. М

Иссиқлик сиғими

солиштирма кал/(г·С)	ҳажмий кал/(см^3·С)
Кварцли қум	0,196	0,517
Лой	0,233	0,577
Торф	0,477	0,611
Сув	1,000	1,000
Кварц	0,198	0,534

Юқоридаги 4.1-жадвалдан кўринадики, сувнинг иссиқлик сиғими тупроқдаги минерал ва органик моддаларникидан катта. Амалиётда тупроқнинг ҳажмий иссиқлик сиғимини аниқлаш кенг қўлланилади. Ҳажмий иссиқлик сиғим эса тупроқ ғовакларининг сув ёки ҳаво билан тўлиши даражасига боғлиқ. Ҳавонинг ҳажмий иссиқлик сиғими 0,0003 кал/(см³·С) га, сувнинг ҳажмий иссиқлик сиғими эса 1 кал/(см³∙С) га тенг. Демак, сувнинг ҳажмий иссиқлик сиғими ҳавоникидан 3000 марта катта.

Шунинг учун тупроқда сувнинг борлиги унинг ҳажмий иссиқлик сиғимини орттиради ёки тупроқ намлиги ортиши билан унинг ҳажмий иссиқлик сиғими ҳам кучаяди.
Тупроқда ҳаво қанча кўп бўлса, унинг ҳажмий иссиқлик сиғими шунча оз бўлади. Шунинг учун нам тупроқ қуруқ тупроққа қараганда секин қизийди ва секин совийди. Қуруқ тупроқ тез исийди ва тез совийди.
Сув исишда кўп иссиқлик ютади ва совишда эса кўп иссиқлик ажратади. Шунинг учун ҳам қишда уйлар ва ҳимоя қилинган тупроқ иншоотларини иссиқ сув билан иситилади.
Баҳор охирларида қора совуқлар тушиш хавфи бўлганда деҳқонлар экинларни суғорадилар. Сув совишида ажралган иссиқлик ҳисобига экинлар ораси ва тепасидаги ҳаво 1-2С га исиб, экинларни қисқа муддатли қора совуқлардан ҳимоя қилиши мумкин.