Ҳ. А. АрFинбоев, Ҳ. У. Абдуллаев, А. М

Атмосферанинг ер юзидан 50–100 м баландликкача бўлган қатламини ерга туташган қатлами деб юритилади. Бу қатламнинг, айниқса унинг ер юзига жуда яқин қисмининг қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши учун аҳа-мияти катта. Чунки бу қатламда ўтувчи атмосфера ҳоди-салари ўсимликлар ва ҳайвонот дунёсига ҳар доим таъсир қилади, янада аниқроқ қилиб айтганда ўсимликлар (ҳайвонлар) шу қатламдаги ҳавонинг турли физик хоссалари таъсирида ўсади ва ривожланади.
Атмосферани ташкил қилган газларнинг механик аралашмасига ҳаво деб юритилади.
Ҳавони асосан азот (N₂), кислород (О₂), аргон (Ar), карбонат ангидрид (СО₂) газилари ташкил этади. Бундан ташқари, атмосфера таркибига асосий бўл-маган жуда оз миқдорда криптон (Kr), ксенон (Хе), неон (Ne), гелий (Не), водород (Н₂), озон (О₃), иод (J₂), радон (Rn), метан (СН₄), аммиак (NH₃), ис гази (СО), олтингугурт (IV) оксид (SO₂),водород пероксид (Н₂О₂) ва бошқа газлар киради.
Атмосфера таркибида юқорида айтилганлардан ташқари муаллақ ҳолатдаги табиий ёки сунъий равишда (антропоген) келиб чиққан қаттиқ ёки суюқ ҳолатдаги зарралар бор. Уларни аэрозоллар деб юритилади.
Қуруқ ҳаво деб таркибида сув буғи бўлмаган ҳавога айтилади. Сув буғи, чанг ва бошқа аралашмалардан тозаланган ва ер юзига яқин жойлашган қуруқ ҳаво таркиби 2.1-жадвалда келтирилган. 2.1-жадвалда қуруқ ва тоза ҳавонинг таркибини ҳажмга нисбатан фоизларда кўрсатилган.
Ер сиртига яқин жойлашган қуруқ ва тоза ҳавонинг бирлик ҳажмида азот 78,084% ни, кислород 20,946% ни, аргон эса 0,934 % ни ташкил қилади. Яна 2.1-жадвалдан кўринадики, атмосфера умумий ҳажмининг 99,96% асосий газлар (N₂, O₂, Ar) га тўғри келиб, қолган бошқа газларнинг ҳаммаси ҳажмнинг 0,04% нигина эгаллайди.
Атмосферанинг пастки қисмида ҳар доим горизонтал ва вертикал йўналишларда ҳаво массаларининг ҳаракати рўй бериб турганлиги учун ҳаво ўзаро яхши аралашиб туради. Натижада атмосферанинг қуйи қисмида (25 км баландликкача) бутун ер шари юзи бўйлаб ҳаво таркиби бир хил сақланади.