══════════════════════ 8-Mavzu. Elektron qurilmalar yordamida axborotni va elektr energiyasini

---

5-MODUL. AXBOROTNI KODLASH USULLARI. SANOQ 
SISTEMALARI. RAQAMLI AXBOROTNI KODLASH. MAXSUS 
KODIROVKALAR . RAQAMLI TEXNIKA ASOSLARI 
════════════════════════════════════════════ 
8-Mavzu. Elektron qurilmalar yordamida axborotni va elektr energiyasini
o`zgartirish 
Reja: 
1. Axborot va uni elektr signallari yordamida tasvirlash 
2.
Elektr signallarining ko’rinishlari va parametrlari 
Tayanch 
iboralar: 
Axborot,
 
elektr 
signali, 
uzluksiz, 
diskret, 
tasodifiy, 
davriy,o’zgaruvchan, implus,pul’satsiya,
 
amplitude, arrasimon.
 
1. Axborot va uni elektr signallari yordamida tasvirlash 
Inson hayoti katta axborot olamini bir joydan ikkinchi joyga uzatish, uni
qabul qilish va qayta ishlash bilan chambarchas bog`langandir. Bu esa hozirgi
kunda katta mehnat va ko`p vaqt talab qiladigan masalalardan biri bo`lib,
axborotni juda katta tezlikda uzatish va qayta ishlash masalasi qanday dolzarb
ekanlligiga hech shubha yo`qdir . Bunday masalani faqat yuqori tezlikda
ishlaydigan elektron qurilmalar yordamida hal etish mumkin. Demak, turli
jarayonlarni boshqarish va nazorat qilishda ob`ekt holatini aks ettiruvchi axborotni
elektr signallari yordamida tasvirlashga va ularni elektron qurilmalar yordamida
o`zgartirish usullarini bilishga to`g`ri keladi.
Hozirgi vaqtda xalq xo`jaligida ishlatiladigan turli xildagi energiyaning asosiysi 
– elektr energiyasidir. Elektr energiyasi turli ko`rinishlarda ishlatiladi, ya`ni: 50 
Gs
chastotali o`zgaruvchan tok ko`rinishida, o`zgarmas tok ko`rinishida yoki maxsus 
shakl (impuls va hokozo) k`rinishida. Ishlatiladigan elektr energiyasining turli 
ko`rinishida bo`lishiga sabab – elektr energiyasi iste`molchilarining turli xususiyatlarga 
egaligi hamda elektr energiyasi manbalarining turli ko`rinishdaligidadir. 
Iste`mol qilinadigan va ishlab chiqariladigan elektr energiyasining xilma – xilligi 
uni bir ko`rinishdan boshqa ko`rinishga o`zgartirishni talab etadi. Demak, yarim 
o`tkazgichli o`zgartkich qurilmalari yordamida elektr energiyasini bir ko`rinishdan 
ikkinchisiga o`zgartirish ulardagi o`zgartirish jarayonlarini tasvirlashni ham talab qiladi.
Har xil elektromagnit kuchlar ta’sir ko’rsatishi natijasida elektr zanjirdagi
elektromagnit jarayonlar holatini vaqt davomida o’zgartirish mumkin. Agar bu
ta’sir ko’rsatish axborotni uzatish, ya`ni habar berish uchun ishlatilsa, u holda bu
ta’sir