Sinxron motorning tuzulishi va ishlash prinsipi sinxron motorning ishlash tavsifi Reja

Sinxron motorning tuzulishi va ishlash prinsipi sinxron motorning ishlash tavsifi
Reja

1. 
   Sinxron motorning ish tavsiflari
   
2. 
   Generatorlarni parallel ishga tushirish
   
3. 
   Faza rotorli asinxron motorni ishga tushirish
   

Elektr mashinalarning qaytuvchanlik prinsipi asosida sinxron mashina, na faqat generator rejimida, balki motor rejimida ham ishlashi mumkin, ya’ni tarmoqdan elektr energiya istemol qilib, uni mexanik energiyaga aylantiradi.
S inxron motor ishlash prinsipini tushuntirish uchun, katta quvvatli tarmoq bilan parallel ishlash uchun ulangan sinxron generatorni tasavvur etaylik. Faraz qilayli, birlamchi motor generator rotorini soat miliga teskari yo‘nalishda burchak tezligida aylantirsin. Bunda generator yuklanishi shunday bo‘lsin­ki, rotor qutblari bo‘ylama o‘qlari aylanuvchi magnit maydon o‘qlari dan rotor aylanish yo‘nalishi bo‘ylab burchakka siljisin (13.1-rasmda 1-kvadrant yoki o‘ng tomon).
Birlamchi motorning aylantiruvchi momenti generatorning elektromagnit momenti M' va yuksiz ishlash momenti M₀ bilan ( ) muvozanatlanadi. Burchak tavsifida (13.1-rasm) ushbu rejimga G nuqtasi mos keladi.
Agar aylantiruvchi moment ni kamaytirsak, generator yuklanish ham kamayadi, bunda burchak ham kamayadi, natijada stator toki kamayadi.
Natijada elektromagnit moment M' qiymati kamayadi va aylantiruvchi moment bo‘lganda burchak , ya’ni generator yu.i. rejimida ishlaydi ( = 0). Bu rejimga burchak tavsifida koordinata boshi mos keladi (13.1-rasmda 0 nuqtasi). Agar sinxron mashina valini birlamchi motor validan uzib qo‘yilsa va valda tormozlovchi moment hosil qilinsa, ya’ni rotor aylanish yo‘nalishiga qarama-qarshi yuklanish momenti M₂ hosil qilinsa, u holda EYK vektori yu.i. rejimi holatiga nisbatan burchakka orqada qolish yo‘nalishida siljiydi (13.1-rasm, 3-kvadranti). Bunda sta­tor chulg‘ami zanjirida natijaviy EYK hosil bo‘ladi va u stator chulg‘amida tokni hosil qiladi.

13.1-rasm. Sinxron mashinaning generator rejimidan motor rejimiga o‘tishi
.
Stator toki rotor bilan sinxron aylanuvchi, qutblari rotor qutblari ga nisbatan burchakka siljigan magnit maydon hosil qiladi. Faraz qilaylik, motor burchak tavsifning D nuqtasida ishlasin (13.1-rasm, 3-kvadranti). Unga burchagi mos keladi.
Bunda magnit qutblari ta’siri natijasida hosil bo‘lgan tangensial tashkil etuvchilar motor rotorida aylanuvchi magnit maydon yo‘nalishi bo‘yicha elektromagnit moment hosil qiladi va rotorni burchak tezligi bilan aylantiradi. Bunda sinxron mashina tarmoqdan elektr energiyani istemol qiladi va uni mexanik energiyaga aylantiradi. Aylantiruvchi elektromagnit moment M" valda yu.i. momenti bilan foydali moment ni hosil qiladi va ijrochi mexanizm yoki motorning yuklanishi aylantiriladi
Sinxron motorning ish tavsiflari