Savod o`rgatishda quyidagi

9-variant.
1.Savod o‘rgatish mashqlarining asosiy turlari qaysilar?
2.Analiz mashqlari. Misollar keltiring.
3.Boshlang‘ich ta’limda yaratilgan barcha «Yozuv daftari»larini qiyosiy-tanqidiy tahlil qiling.
Javoblar
1.Savod o‘rgatish mashqlarining asosiy turlari qaysilar?

• 
  Savod o`rgatishda quyidagi mashq turlari qo`llanadi:
  

1. Yangi tovush o`rganilganda shu tovush cho`zib talaffuz qilinadi: miil, sssa-na, ool-ma. Birinchi savod o`rgatish darslarida buni hosil qilish murakkabligi bor. Birinchidan o`qish ko`nikmasi yo`qligi uchun yetti yoshli bolaning ko`rish maydoni tor bo`ladi. Shuning uchun ko`p o`quvchilar bo`g`inni, so`zni taxminan o`qiydi. O-na so`zida uch ko`rish maydoni bor deb faraz qilamiz o-n-a ko`z o harfini tovushga aylantiradi, tovush uziladi. N-sonor tovushini (ovozni) uzmay a tovushga ulashni amalga oshiradi, shunda bo`g`in hosil bo`ladi, n tovushi uzilib a tovushini alohida aytib so`ngra na deb o`qisa, bo`g`in hosil bo`lmaydi. Bunday holatda o`quvchi bo`g`inlab emas, harflab o`qishga odatlanadi. Bu esa tez o`qish metodini kechiktiradi.

2. Harf terish karton orqali ishlash - so`z tuziladi, so`zdagi harf o`qiladi, sanaladi, bo`g`inga ajratiladi. Bo`g`in sanaladi, o`qiladi.

3. Undoshlarni almashtirish orqali yangi so`z yasash ol-dim, oltin til-dil, bil.

4. Bo`g`inlar jadvali tuzish va undan foydalanish. Jadval ikki xil bo`ladi: a) yopiq bo`g`in jadvali, b) ochiq bo`g`in jadvali.

Tovush savod o’rgatishning asosi bo’lib xizmat qiladi. Savod o’rgatish davrida so’z va bo’g’inlarni tovush tomonidan analiz va sintеz qilish, tovush va ularning artikulyatsiyasini analiz qilish mashqlari o’tkaziladi, diktsiya (ravshan, burro gapirish) ustida ishlanadi, logopеdik ishlar olib boriladi. Tovush ustida ishlash bilan ayniksa, kеsma harflardan so’z tuzish kabi sirtеz qilish priyomlarida birlashib kеtadi; tovush va harf o’rtasidagi munosabatni doimo aniqlab borish o’qish malakalarini shakllantirish uchun ham, imlo tomonidan savodli yozish asosini yaratish uchun zam foydalidir.

S.P. Rеdozubov tovushni analiz va sintеz qilish priyomlarini to’liq ishlab chiqqan. Shulardan o’zbеk tilida savod o’rgatishda quyidagi priyomlardan foydalaniladi: