|
Pedagogik texnologiya fani fan sifatida qachondan boshlab rivojlandi.
Reja:
Pedagogik texnologiyalar qo‘llanish darajasi.
Pedagogik texnologiyalar falsafiy asosi.
Pedagogik texnologiyalar yetakchi omili.
Pedagogik texnologiyalar ilmiy konsepsiyasi.
Pedagogik texnologiyalarning klassifikatsiyasi.
Asosiy tushunchalar: Pedagogik texnologiya, jarayon, tizim, turkumlashtirish, pedagogik tizim, didaktik vazifa, ta‘lim texnologiyasini, didaktik vazifa, anglash faoliyati.
1.Qator yillar davomida pedagogik texnologiya nazariyasi va amaliyoti bir-biriga bog‘liq bo‘lmagan holda o‘rganib kelindi va u turli faoliyat doiraisda edi. Bugungi kunda mutaxassislarning ilmiy salohiyatini birlashtirishga mamlakatimizda ham imkoniyatlar mavjud. Nazariya va amaliyot birligining ta‘minlanishi zamonaviy pedagogik texnologiyaning mohiyatini aniqlashga yo‘l ochadi.
Pedagogik texnologiyalarni quyidagicha turkumlashtirish mumkin: qo‘llanish darajasiga ko‘ra, falsafiy asosiga ko‘ra, yetakchi omiliga ko‘ra, ilmiy konsepsiyasiga konsepsiyasiga ko‘ra, anglash faoliyatini tashkil etish va boshqarish turiga ko‘ra va boshqalar.
Pedagogik texnologiya, o‘z tamoyillariga, binoan, tegishli tabiiy qobiliyatga va zaruriy o‘qituvchilik ish tajribasiga ega bo‘lgan yetuk pedagoglar tomonidan loyihalanadi. Pedagogik texnologiyaning tamoyillari, qayta takrorlanadigan o‘rgatuvchi sikl sifatida ro‘yobga chiqariladigan o‘quv jarayonini yaratishhga imkon beradilar.
Qayta takrorlanadigan o‘qitish shakli sifatida, qo‘llaniladigan pedagogik texnologiyaning umumiy tarkibi (tuzilmasi) 1.5-rasmda tasvir etilgan. Pedagogik texnologiya quyidagi asosiy elementlardan iborat:
O‘ta aniqlashtirilgan o‘quv maqsadlarini ishlab chiqish. Ularni o‘lchash va baholash mezonlarini o‘rnatish;
O‘quv maqsadlariga erishishga yo‘naltirilgan, o‘quv jarayonini ishlab chiqish va aniq tasvirlash;
Butun o‘quv jarayonini, o‘qitish natijalariga kafolatli erishishga qaratish;
Pedagogik texnologiyalarni yaratishh amaliyoti shuni ko‘rsatadiki, o‘ta aniqlashtirilgan o‘quv maqsadlarini ishlab chiqish uchun, amerikalik pedagog-olim B.Blum taksonomiyasidan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. O‘lchov mezonlarini o‘rnatish va ularni baholash ishlab chiqilgan diagnostik testlar yordamida bajariladi.
Bunda, har bir o‘quv materialining minimal o‘zlashtirilish darajasini belgilash muhit ahamiyatga ega. Butun o‘quv jarayoni, unga qaratilgan taqdirdagina, o‘quv maqsadlariga erishish mumkin bo‘ladi.
O‘quv jarayonini o‘quv maqsadlariga erishishga yo‘naltirish, o‘quv rejasini ishlab chiqishdan boshlanadi. Birinchi navbatda o‘quv rejadagi har bir fanning, mutaxassis tayyorlashdagi o‘rni va va ahamiyatini aniq o‘rnatish zarur. Bu esa, Davlat ta’lim standartlari va mutaxassis faoliyatining chuqur tahlili asosida bajariladi. O‘quv fanining mutaxassis tayyorlashdagi roliga ko‘ra, mashg‘ulotlar turlari – ma’ruzaviy, amaliy (seminar), laboratoriya, mustaqil ishlar orasidagi munosabatlar o‘rnatiladi.
Yo‘nalish fanlari uchun amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlariga ajratilgan o‘quv soatlari ma’ruzaviy soatlardan ko‘p bo‘lishi kerak, chunki bu yerda olingan bilimlarni qo‘llash, tahlil etish, sintez, baholash darajasida bo‘lishi muhimdir. Ya’ni, mutaxassis faoliyati uchun zarur bo‘lgan malakalarga ega bo‘lishi lozim. Boshqa turdagi o‘quv fanlari uchun mashg‘ulotlar turlari orasidagi munosabat o‘zgacha nisbatlarda rejalashtiriladi.
PEDAGOGIK TEXNOLOGIYA
tarkibi va mazmuni
O‘qitish
|
Mahsulot ishlab chiqarish usullar
|
majmuasi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tarbiyalash
|
|
|
|
|
|
|
Ishlab chiqarish qurollarining xom
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ashyoga ta’sir usullari haqidagi fan
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
asosiy
|
|
|
|
|
|
|
elementlari
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O‘ta aniqlashtirilgan
|
|
O‘qitish jarayonning ishlab
|
|
O‘quv maqsadlarini, butun
|
|
o‘quv maqsadlarni
|
|
chiqish va uni aniq
|
|
o‘quv jarayonini o‘qitish
|
|
shakllantirish, ularni
|
|
tasvirlash, qo‘yilgan o‘quv
|
|
natijalariga kafolatli
|
|
o‘lchash va baholash
|
|
maqsadlariga erishishga
|
|
erishishga yo‘naltirish
|
|
mezonlarini tanlash
|
|
|
yo‘naltirish
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B.Blum
|
Diagnos-
|
O‘zlash-
|
|
Mashg‘u-
|
O‘quv
|
Zamonaviy
|
|
Tezkor
|
O‘qitish-
|
Yakuniy
|
taksono-
|
tirish
|
|
lot tur-
|
grafigini
|
o‘qitish
|
|
ga tuza-
|
miyasini
|
tik testlar
|
darajasini
|
|
larini
|
maqbul-
|
texnologiya-
|
|
baholash
|
tishlar
|
baholash
|
qo‘llash.
|
tuzish
|
belgilash
|
|
maqbul-
|
lashtirish
|
laridan
|
|
|
kiritish
|
|
|
|
lashtirish
|
foydalanish
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
qo‘llash vositasi
Pedagogiko-texnologik xarita
Afzalliklari
O‘qitish natijalarini rejalashtirish va ularga erishishni kafolatlash
O‘ta aniqlashti-
|
|
O‘quv jarayonini
|
|
Uzluksiz tezkor
|
|
O‘quv
|
rilgan o‘quv
|
|
qayta takrorlash
|
|
aloqani
|
|
jarayoniga
|
maqsadlarini
|
|
imkoniyati
|
|
ta’minlash
|
|
tuzatishlar
|
o‘rnatish
|
|
|
|
|
|
kiritish
|
|
|
|
|
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
