O‘zbekiston respublikasi oliy ta'lim, fan va innovatsiyalar vazirligi toshkent moliya instituti «Audit» Fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA'LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
«Audit»
Fanidan

Nazorat ishi

Bajardi: XBAS 60 talabasi Subxonova Sadoqat
Tekshirdi: ______________________________

Toshkent 2023

Mavzu: Ishlab chiqarish jarayoni auditi.


Reja:
1. Asosiy ma'lumotlarni to'plash
2. Auditi rejasini tuzish
3. Natijalar va hisobotlar

Ishlab chiqarish jarayoni auditi, tashkilot yoki shaxslar tomonidan mahsulotlar yoki xizmatlarni ishlab chiqarish jarayonining to'liqligini, samaradorligini va qonuniy tartibga rioya qilishini tekshirish maqsadida amalga oshirilgan sinovdir. Ishlab chiqarish jarayonining tushunchasi: Ishlab chiqarish jarayoni qanday amalga oshirilishi, u jarayonning boshidan oxirigacha bo'lgan davomiylik, xodimlar, resurslar, quyidagi bosqichlari (planning, sotish, qayta ishlash, tayyorlash, yetkazib berish va boshqalar)ni o'z ichiga oladi.

Tashkilotning maqsadlari va ma'lumotlari: Auditi o'tkazilayotgan tashkilotning maqsadlarini, xususiyatlarni, asosiy ma'lumotlarini va strategiyalarini tushuntirish maqsadida tashkilot bilan muloqot qilish kerak. Bunda, tashkilotning strukturasini, tovarlar yoki xizmatlarni qaysi sohalarda ishlab chiqarishini, bozor bilan aloqasini, texnikaviy imkoniyatlarni va boshqalarini tushuntirish lozim.
Ishlab chiqarish jarayonining moliyaviy hisob-kitobi: Tashkilotning ishlab chiqarish jarayonida qo'llagan moliyaviy resurslar, moliya to'lovlarining tashkili, ishlab chiqarish narxlari, moliya hisob-kitoblari va boshqalarini o'rganish kerak. Bunda, moliya hisob-kitoblari, hisobotlar, moliya ko'rsatkichlari, auditi hisob-kitoblari va boshqalar bilan tanishish muhimdir.
Moliyaviy tartib va qonunlarga rioya qilish: Ishlab chiqarish jarayonida moliyaviy tartibga rioya qilish va qonunlarga javobgarlik samaradorligi uchun tashkilotning moliyaviy huquqiy mantiqini tushuntirish kerak. Bu shuningdek, tovarlar yoki xizmatlarning sifati, ishlab chiqarish jarayonidagi qoidalar, ishga solishtirilgan shartnomalar va tartiblar, korporativ hisob-kitoblarga amal qilish, hisobot beringan kreditlar va boshqalar kabi muhim mavzularni o'z ichiga oladi.
Risklar va muammolar: Auditi o'tkazayotgan tashkilotning ishlab chiqarish jarayonida muammolar va risklar bilan bog'liq ma'lumotlarni tushuntirish maqsadida, tashkilotning risk boshqarmasini, muammo yechish jarayonlarini, xavf va ixtiyoriyliklarni, xavfsizlikning oshirilishi uchun olingan tadbirlarni va boshqalarini o'rganish kerak.
Auditi tarixi va natijalari: Avvalgi auditi jarayonlarining tarixi, natijalari va ularga asos bo'lgan takliflar, tavsiyalar va o'zgarishlar bilan tanishish maqsadida tashkilotning oldingi auditi hisobotlari va auditi natijalari bilan tanishish kerak.

Auditning asosiy qoidalari va tamoyillari, auditi o'tkazayotgan auditorlar va audit firmalari tomonidan amalga oshirilgan standartlarga asoslangan bo'lib, auditi jarayonini tartibga solish, nazorat qilish, ma'lumotlarni tekshirish, hisobotlar tayyorlash va boshqalar kabi asosiy vazifalarni bajarishni reglamentlashgan qoidalardir. Quyidagi asosiy audit standartlari mavjud: International Standards on Auditing (ISA): Bu standartlar dunyoda amalga oshiriladigan eng keng tarqalgan audit standartlaridir. ISA, ishlab chiqarish jarayoni auditi bo'yicha asosiy qoidalarni va tamoyillarni to'plash uchun ishlatiladi. Ular auditi jarayonida auditorning to'g'ri va adolatsiz ravishda ishlashini, ma'lumotlarni tekshirishni, nazorat qilishni, hisobot berishni va auditning boshqa aspektlarini tartibga solishni qo'llab-quvvatlaydi.
International Financial Reporting Standards (IFRS): IFRS, moliyaviy hisob-kitob va hisobotlash bo'yicha jahon miqyosidagi standartlardir. Ishlab chiqarish jarayonida auditi o'tkazayotgan tashkilotlarning hisobotlari IFRS prinsiplariga muvofiq tuzilishi va tahlil qilinishi talab etiladi. Bu standartlar auditi nazorat qilish uchun moliyaviy ma'lumotlarga, hisobotlarga va tartibga solish usullariga oid muhim qoidalarni o'z ichiga oladi.
Generally Accepted Auditing Standards (GAAS): GAAS Amerika Qo'shma Shtatlari va boshqa bir qator mamlakatlarda qabul qilingan standartlardir. Ushbu standartlar auditi o'tkazayotgan auditorlar va audit firmalari uchun ma'lum qoidalarni belgilab beradi. Bu standartlar auditorning auditi jarayonida amalga oshirishi kerak bo'lgan to'g'ri va adolatsizliklar, ma'lumotlarni tekshirish, nazorat qilish, hisobot berish va auditning boshqa tomonlarini belgilaydi.
Regional va milliy standartlar: Har bir mamlakat yoki mintaqada o'ziga xos regional va milliy audit standartlari bo'lishi mumkin. Ular audit tizimini, auditorning vazifalarini, nazorat usullarini va boshqa audit jarayonidagi muhim masalalarni belgilaydi.
Auditning asosiy qoidalari va tamoyillari, tashkilotlarning moliyaviy hisob-kitobini tekshirish, ma'lumotlarni nazorat qilish va hisobotlarni tayyorlashda samaradorligini ta'minlash uchun juda muhimdir. Ular auditorlarga tartibni, ma'lumotlarni to'g'ri va yuqori sifatda hisobga olishni, nazorat qilishni, xavflarni aniqlashni va auditning obyektiv va adolatsiz ravishda bajarilishini ta'minlaydi.
sodir bo’lgan xo’jalik muomalalarini hisobga olib, tannarxning to’g’ri shaklllanishini O’zbekiston Respublikasi me’yoriy hujjatlari talablariga muvofiqligini aniqlagan holda, ishlab chiqarish xarajatlarining yuzaga chiqishi va javobgarlik markazlari bo’yicha hisobga olish va soliq to’lanadigan bazaning aniq hisob-kitobini yuritish va bu orqali ishlab chiqarish xarajatlari hamda korxona sarflarini boshqarishni tashkil etishdan iborat