O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Корню  О.  К. Маркс  и  Ф. Энгельс.  Жизнь  и  деятельность.  Перевод  с



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet346/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   342   343   344   345   346   347   348   349   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Корню  О.  К. Маркс  и  Ф. Энгельс.  Жизнь  и  деятельность.  Перевод  с 

немецкого.  Том  2.  М .,  1961,  113-bet.

2  М аркс  К ,  Энгельс  Ф.  Сочинения.  2-е  изд.  Том  20,  491-bet.

3  М аркс  К.,  Энгельс  Ф.  Сочинения.  2-е  изд.  Том  3,  1-bet.

344


fikr  yordamida  bajarilgan  intellektual  ish  tushuniladi,  balki 

moddiy  va  m a’naviy  farovonlikni  yaratish  borasida  ko‘rsatilgan 

sa’y-harakat  yoxud  atrofimizni  o‘rab  turgan  tashqi  olamni 

o ‘zgartirishga  qaratilgan  faoliyat,  ya’ni  tajriba  tushuniladi. 

Xuddi  shu  tajribada  inson  o ‘zining  haqiqiy  basharasini 

ko‘rsatadi.  Boshqacha  aytganda,  chinakamiga  butun  borlig‘i 

va  o ‘z  qudratini,  o ‘z  tafakkurining  turli-tum an  qirralarini 

namoyon  qiladi.

Karl  Marks  o'zining  «Kapital»  (1867)  asarida  kishilar  tur­

mush  tarzini  ijtimoiy  ishlab  chiqarish  prizmasidan  o‘tkazib  chu­

qur  tahlil  qildi  va  inson  —  ijtimoiy-iqtisodiy  taraqqiyotning 

asosiy  mahsuli,  degan  xulosaga  keldi.  Bu  xulosa  inson  to‘g‘risidagi 

falsafiy  fikrlar  taraqqiyotiga  qo‘shilgan  muhim  hissa  edi.  Xuddi 

shu  asarda  «inson  tabiati»  haqidagi  o ‘tmish  faylasuflari  olg‘a 

surgan  g'oyalar  yangi  dalillar  bilan  boyitildi.  «Inson  tabiati» 

deganda  K. Marks  individning  alohida  jinsga  xos  tirik  mavjudot 

ekanligini  ifodalovchi  biologik,  psixologik  va  ijtimoiy  xususiyat- 

larning  yig‘indisini  tushundi.

K.Marksning  fikriga  ko‘ra,  «inson  tabiati»  bevosita  tabiat  bilan 

bog‘liq.  Inson  —  bevosita  tabiiy  mavjudotdir.  U  tabiiy  mavjudot 

sifatida,  xususan,  tirik  mavjudot  sifatida  o‘zida  yashash  uchun 

zarur  bo'lgan  barcha  tabiiy,  hayotiy  kuchlami  birlashtirib  turadi. 

O'sha  kuchlar  insonni  faoliyat  ko‘rsatuvchi  tabiiy  mavjudotga 

aylantiradi1.  Shunday  bo‘lishiga  qaramasdan,  ijtimoiy  munosabat- 

lar  inson  borlig‘ini  vujudga  keltiruvchi  asosiy  o‘q  tomirdir.  Shu­

ning  uchun  K.  Marks  «Feyerbax  to‘g‘risidagi  tezislar»da  insonning 

mohiyati  ijtimoiy  munosabatlar  yig‘indisidan  iborat,  degan  edi. 

Shu  asnoda  «inson  tabiati»  va  «inson  mohiyati»  orasiga  chegara 

qo‘yildi.

«Inson  tabiati»  insoniy  xususiyatlarning  juda  katta  spektrini 

o'ziga  qamrab  oladi.  Marksning  tushuntirishicha,  egallagan  haj- 

mi,  qamrab  olgan  xususiyatlari  jihatidan  «inson  tabiati»  tushun- 

chasi  «inson  mohiyati»  tushunchasiga  qaraganda  kengroq,  katta- 

roq  tushunchadir.  Inson  mohiyati  tushunchasi  —  inson  degan 

tirik  zotning  eng  asosiy,  eng  umumiy  xususiyatlarini  o‘zida  mu- 

jassamlashtiradi.




Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   342   343   344   345   346   347   348   349   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish