|
NATO
Mamlakatlar poytaxtlari
North Atlantic Treaty Organisation
(NATO)
Organisation du traité de
l’Atlantique Nord
Shimoliy Atlantika shartnomasining
tashkiloti
NATO bayrogʻi
Yashil rang bilan NATO davlatlari boʻyalgan
Shtab-
kvartira
Brussel, Belgiya
Aʼzolar
Belgiya Birlashgan Qirollik
Daniya Italiya Islandiya
Kanada
Lyuksemburg
Niderlandlar
Norvegiya
Portugaliya
AQSH Fransiya
Yunoniston Turkiya
Germaniya
Ispaniya
Mojariston
Polsha Chexiya
Bolgariya
Latviya Litva
Ruminiya
Slovakiya Xatolik!
Estoniya
Albaniya
Xorvatiya
Rasmiy
tillar
Ingliz tili, Fransuz tili
Bosh
kotib
Norvegiya Jens Stoltenberg
Tashkil 4-aprel 1949-yil
topgan
Rasmiy
sayt
www.nato.int
NATO, Shimoliy Atlantika alyansi (ingl.
North Atlantic Treaty Organization, NATO;
frans. Organisation du traité de
l'Atlantique Nord, OTAN; oʻzb. Shimoliy
Atlantika shartnomasi tashkiloti) —
Yevropa, AQSh hamda Kanada kabi
koʻpchilik mamlakatlar birlashgan
jahondagi eng yirik harbiy va siyosiy
jamlanma, yaʼni, „Yevropani tashqi
taʼsirlardan himoya qilish“ uchun ushbu
tashkilotga 4-aprel 1949-yil AQShda asos
solingan. Tashkilot yaratilgan paytda 12
ta mamlakat aʼzo boʻlgan, hozirgi kunda
esa aʼzolar soni 28 taga yetgan.
Shimoliy Atlantika shartnomasi ittifoqiga
qoʻshilgan mamlakatlar 1949-yilda
oldilaridagi Shimoliy Atlantika doirasidagi
davlatlar orasida tinch aholini
xavfsizligini mustahkamlash maqsadi
bilan birlashishgan. Ittifoqqa aʼzo
mamlakatlar yahlit mudofaa tizimini
yaratish va dunyo xavfsizligini saqlashni
oʻz oldilariga maqsad qilishgan. 2010-
yilda NATO „Zamonaviy mudofaaning
ilgʻor ishtiroki“ ijtimoiy harakati uchta
muhim vazifalarni taqdim etdi, bular:
Tashkilot maqsadi
jamoaviy mudofaa, inqirozni oldini olish
va hamkorlik asosida havfsizlikni
kuchaytirish.
1949-yilda
tashkilotga asos solinishi
Strukturasi
Fayl:NATO Bosh kotibi Yens
Stoltenberg.jpg
NATO Bosh kotibi Yens Stoltenberg
[1]
NATO hozirgi kunda 28 mamlakat oʻz
ichiga olgan tashkilotdir. Ushbu tashkilot
qamrovida yuzlab qoʻmitalar, guruhlar,
hizmat boshqaruvlari yoki harbiylar va
fuqarolar doirasi ostidagi rejalashtirish
boʻlinmalari mavjud. Shuning bilan birga
tashkilot tarkibida mutahassislarni
tayyorlash va tayyorgarlikdan oʻtkazish
oʻquv markazlari faoliyat koʻrsatadi.
NATO zarur qarorlar yoki choralar koʻrish
shartnomalarini qabul qilish uchun
mamlakat aʼzolarini ikki toifaga boʻladi —
vositachilar hamda zahiralar guruhlari,
uchrashuvlar oʻtkazish va boshqa
vazifalar yechimlarini alyansga aʼzo
mamlakatlarni umumjamoa qiziqishlari
va tassavuroti jamlanmasiga nazar
tashlab koʻrib chiqadi. Doimiy barcha
operatsiyalar oʻtkazilish uchun
mablagʻlar, tashkilot ostidagi harbiylarga,
zarar koʻrgan fuqarolarga NATO
budjetidan pul ajratiladi. Moliyaviy holati
qatnashayotgan mamlakatlar bilan
birgalikda hal qilinib NATO xazinasi
moliyalashtiriladi.
NATO davlatlarining mudofaa vazirlari va
mudofaa rejalashtirish qoʻmitasi ishida
qatnashadiganlar bazi bir muhim
hollarda yoki favquloddagi vaziyatlarda
yadroviy rejalashtirish guruhi tarkibi
ostida uchrashishadi. Bu guruh aʼzolari
Yadroviy barqarorlik guruhi
yigʻilganda yadroviy siyosat xavfsizlik,
himoya, informatsiya sistemalari,
boshqaruv, yadroviy qurollar) keng
doirada muhokama qilinib va amalda
targʻib qilinadi.
Bu guruh NATOning rejalashtirish
savollari va yadroviy siyosat organlari
boʻyicha oliy konsultativ organ sifatida
ish yuritadi hamda NATOning eng asosiy
maʼsalalar koʻrib chiqilishida bu
guruhning ahamiyati alohida rol oʻynaydi.
Oliy darajali guruh
Tezkor tahliliy guruh
Ilk bor NATO mamlakatlari va hokimiyati
boshliqlari 1999-yilning aprel oyi
Vashingtondagi uchrashuvida
Bolqon,Somali, Gaiti va boshqa
hududlardagi oʻtkazilgan alyans
harakatlaridan NATO mamlakatlarining
oʻzlari orasida ommaviy inqirozga yuz
tutayotgani qayd etilgan. 1990-yillarda
jahonning har bir burchagida tanilgan
NATO tashkiloti ushbu holatdan soʻng
tahlilchilar NATOni bu xatti harakatlarini
Shimoliy Atlantika kuchlari behuda
yoʻqotilishi sifatida baholashishdi.
Shuning uchun hozirgi vaqtlarda ushbu
tahliliy guruh NATOni shu bilan birga
Yevropa davlatlari hokimiyatlarini ochiq
yuzini yaqqol va aniqlik bilan
oʻrganishmoqda. Tahliliy guruh aʼzolari
bosh kotib oʻrinbosarlarining nazorati
ostida bir necha haftada yigʻilishib shu
kungacha jahonda boʻlib oʻtgan
hodisalarni tahlil qilishib ularga qarshi
maxsus choralar qabul qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
