Мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети география ва табиий ресурслар факультети

МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ
ГЕОГРАФИЯ ВА ТАБИИЙ РЕСУРСЛАР ФАКУЛЬТЕТИ
ГЕОДЕЗИЯ ВА ГЕОИНФОРМАТИКА КАФЕДРАСИ
ГЕОДЕЗИЯ, КАРТОГРАФИЯ ВА КАДАСТР ЙЎНАЛИШИ УЧИНЧИ БОСҚИЧ ЎЗБЕК ГУРУҲИ
ГЕОГРАФИК АХБОРОТ ТИЗИМЛАРИ ФАНИДАН

3-АМАЛИЙ ИШ

МАВЗУ: ARCGIS ДАСТУРИДА УЧ ЎЛЧАМЛИ МОДЕЛЛАРНИ
ЯРАТИШ
БАЖАРДИ: Алихонова Г.
ҚАБУЛ ҚИЛДИ: Абдуллаев И.
Тошкент 2022
ТОШКЕНТ – 2021
РЕЖА:

1. 
   ArcGIS дастурида 3D моделларни яратиш функцияларини ўрганиш.
   
2. 
   Дастлабки маълумотларни тайёрлаш ва қайта ишлаш.
   
3. 
   Матрица яратиш ва ArcScеne да 3D модел ҳосил қилиш.
   
4. 
   Моделларни жиҳозлаш ва нашрга тайёрлаш.
   

Хулоса.
Адабиётлар.

ARCGIS ДАСТУРИДА 3D МОДЕЛЛАРНИ ЯРАТИШ ФУНКЦИЯЛАРИНИ ЎРГАНИШ

ArcGISда 3D форматдаги моделларни яратишнинг бир неча йўли мавжуд. Сиз баландлик қийматларини ўз ичига олган атрибутни яратишингиз ва янги параметрларни яратиш учун интерактив 3D таҳрирлаш воситаларидан фойдаланишингиз мумкин. Бошқа форматлардан тайёр 3D моделлар тўпламини мультипатч хусусиятли қатламларга импорт қилиш мумкин. Бундан ташқари, сиз функция юзаси, хусусият атрибутлари ёки доимий қийматдан фойдаланган ҳолда 2D вектор маълумотларини 3D га айлантиришингиз мумкин.Кўпинча 3D моделлардан аниқ геометрик шаклга эга бўлган объ-ектлар билан ишлаш қулай. Гарчи сиз 2D функцияларни юзаларга боғлаш орқали кўрсатишингиз мумкин бўлсада, 3Д функцияларда сезиларли даражада тезроқ кўрсатилади ва уларга сирт маълумотлари бирик-тирилмасдан бошқа атрибутлар билан боғлаш мумкин. Шунингдек, 3D геометриясининг афзалликларидан фойдаланадиган кўп сонли 3D таҳлил операциялари, жумладан, ArcGIS 3D Analyst плагинида топилган таққослаш технологиялари мавжуд. “Import 3D fayl geoprocessing” воситаси 3D фор-матдаги файллар тўпламини юклай олади ва ҳар бир моделни алоҳида мультипатч қатламга импорт қилади. Ҳақиқий фазовий маълумотга эга бўлган 3D форматдаги моделларга эга бўлсангиз, ушбу восита энг самарали ҳисобланади. Агар моделларда фазовий мос ёзувлар бўлмаса - масалан, улар маркази координаталарига (0,0) эга бўлган маҳаллий координаталар тизимида жойлашган бўлса - моделларни импорт қилгандан сўнг, объектларни тўғри жойлаштириш керак. географик макон. “Layer 3D to Feature class geoprocessing” асбоби белгиланган белгиларга эга 3D қатламни 3D функцияларига айлантиради. 3D моделлар ёрдамида нуқта хусусиятларини рамзийлаштиришда манба файллари тўғри жойлаштирилган мультипатч хусусиятларига айлантирилиши, маълум бурчак остида ва керакли ўлчамда айлантирилиши мумкин.
ArcGIS дастурида 3D моделлар ва анимациялар билан ишлаш асосан ArcScene орқали амалга оширилади. ArcScene – уч ўлчамли кўринишларни (сахналарни) ва ҳудудларнинг уч ўлчамли моделларини визувализация қилишга мослашган дастур ҳисобланади.