Меҳнат интизоми ва унинг меҳнат унумдорлигини таъсири. Режа: кириш

Меҳнат интизоми ва унинг меҳнат унумдорлигини таъсири.
Режа:
КИРИШ

1. «Меҳнат унумдорлиги» ҳақида тушунча ва уни оширишнинг ижтимоий-иқтисодий моҳияти

2. 
   Меҳнат унумдорлигини аниқлаш усуллари
   

3. Меҳнат унумдорлиги ўзгаришининг омиллари ва шарт- шароитлари

4. 
   Меҳнат унумдорлигини оширишнинг заҳиралари: моҳияти ва инфлашуви
   

ХУЛОСА
АДАБИЁТЛАР


КИРИШ

Меҳнат унумдорлигини ошириш омиллари – жамиятдаги ишлаб чиқариш кучларининг сифат ва сон жиҳатдан янгиланиши тушинилади.

Бу омиллар ўз навбатида моддий - техникавий, ташкилий, иқтисодий ва ижтимоий-руҳий омилларга ажратилади.(10.1-расм)
Моддий-техникавий омилларга: илм фан ютуқларини жорий этиш, ускуналарни замонавийлаштириш, меҳнат предметлари ва қўролларини техник даражасини ошириш, прогрессив технологик жараёнларни, ишлаб чиқаришни автоматлаштириш ва механизациялаш каби чора ва тадбирлар киради. Ушбу тадбирлар ёрдамида қарииб 60 % меҳнат унумдорлиги кўрсаткичи ўсиши таьминланади.
Ташкилий омиллар – ишлаб чиқаришнинг ихтисослашуви ва комбинациялаш борасида кенгайтириш, янгилаш асосида ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишга, ишлаб чиқаришни ташкил этишни такомиллаштириш, меҳнатнинг илғор усуллари ва услубларидан фойдаланиш, иш жойларини ташкил этишни ва уларга хизмат кўрсатишни яхшилаш, иш жойларининг хавфсизлигини таьминлашга оид тадбирлар тушинилади.
Иқтисодий омиллар – меҳнат натижаларига биноан моддий рағбатлантиришни, бизнес-режалаштириш усулларини, меҳнат унумдорлигини ўлчаш усулларини такомиллаштириш, барқарор молиявий муҳитни таьминлаш каби чора тадбирлар мажмуаси киради.

1. «Меҳнат унумдорлиги» ҳақида тушунча ва уни оширишнинг ижтимоий-иқтисодий моҳияти

Меҳнат фаолиятининг мақсади бирор натижага эришиш, масалан, маҳсулот ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатишдан иборатдир. Ҳар қандай ходим ёки уларнинг гуруҳи учун натижа самарадорлиги, яъни вақт бирлиги – соат, кун, йил мобайнида ишлаб чиқарилган маҳсулот, кўрсатилган хизмат миқдори муҳим аҳамиятга эга. Бу натижа қанчалик юқори бўлса, унинг бирлигига сарфланган харажат, шу жумладан, хона, бино учун ижара ҳақи электр қувватидан фойдаланиш ҳақи ва шу кабилар шунчалик камроқ бўлади. Бинобарин, меҳнат унумдорлиги юқори, маҳсулот ҳажми кўпроқ бўлса, унинг харажатлари камроқ бўлади. Меҳнат самарадорлиги маҳсулдорлиги меҳнат кўрсаткичи билан ўлчанади.