Mavzu: qadimgi rim tarixiga kirish reja

MAVZU:QADIMGI RIM TARIXIGA KIRISH

Reja:

• 1.Qadimgi Rim tarixi manbalari va tarixnavisligi.
• 2. Rim tarixini davrlashtirish.
• 3. Italiyaning geografik o’rni va
• tabiiy sharoitlari. Aholisi.
• 4. Qadimgi Etrusklar. Ularning ijtimoiy tuzumi va madaniyati.

I.Qadimgi Rim tarixi manbalari va tarixnavisligi.

• Qadimgi Rim tarixini an’anaviy xronologik chegarasi Rim shahrini barpo qilinishi 753- yillardan boshlanib, G’arbiy Rim imperiyasining qulashi 476- yil bilan tugallanadi.
• Rim tarixini o’rganishda turli xil manbalar:
• Rim va Yunon tarixchilarining asarlari, tabiiy, ilmiy va badiiy adabiyot, huquqiy yodgorliklar, arxeologiya, epigrafika, numizmatika va papirologiya ma’lumotlaridan foydalaniladi.

Manbalari

• Er. avv. II asrda Polibiy kabi yunon yozuvchilarining asarlari Rim tarixini o’rganishda katta ahamiyatga ega bo’ldi.
• Rimdagi fuqarolar urushi davri Gay Sallyustiy Krispning tarixiy monografiyalarida aks etdi.
• Rim respublikasini so’ngi davridagi yirik siyosiy arboblar Sitseron va Sezarning asarlari.
• ilk imperiya davrida Tit Liviyning Rim tarixi.
• eramizning I asrida Velley Patirkulning ham shu nomdagi asarlari yaratildi. Velley Patirkulning ikki jildli asarida Rim butun dunyo tarixi markazi sifatida tasvirlangan.
• Er. avv. I asr so’ngida Rimda yashagan yunon galikarnaslik Dionisiyning “Rim qadimiyatlari ” nomli 20 kitoblik Rimning ilk etnik, ijtimoiy-siyosiy, madaniy tarixi batafsil tasvirlanadi. Bu kitoblardan 9 tasi to’la saqlanib qolgan bo’lib, er. avv. 442-yilgacha bo’lgan voqealar bayon qilinadi.

Rim tarixshunosligining eng yirik vakili Tatsit (eramizning I asrining 2-yarmi, I asrning boshlari) asarlarida eramizning I asridagi voqealar va Rim tarixiga oid german qabilalari to’g’risida qimmatli ma’lumotlar berilgan.

• Rim tarixshunosligining eng yirik vakili Tatsit (eramizning I asrining 2-yarmi, I asrning boshlari) asarlarida eramizning I asridagi voqealar va Rim tarixiga oid german qabilalari to’g’risida qimmatli ma’lumotlar berilgan.
• II-III asrlar tarixiga oid asarlar to’la saqlanmagan. Ularni ichida IV asrda tuzilgan “Avgustlar tarixi yozuvchilari”, “imperatorlar tarjimai hollari” kabi to’plamlarni ko’rsatish mumkin.
• So’nggi imperiyaning yirik tarixchisi Ammian Martsellin asarlarida tarixiy voqealar eramizning 378 yiligacha bayon qilingan.
• Qadimgi Rim tarixi bo’yicha muhim ma’lumotlar yunon mualliflari: Plutarx, Appian(II asr), Dion Kassiy (III asr) asarlarida mavjud.
• Bundan tashqari tarixiy voqealarni borishini tiklash uchun Askoniy Pidian (eramizning I asri), Lutsiy Anney Flor (II asr) Evtropiy (IV asr) kabi imperiya davri yozuvchilarining yirik asarlari, har xil kompendiyalar, yozuvchilarning yirik asarlari, xronografiyalar va obzorlarni ko’rsatish mumkin