Mavzu: qadimgi rim tarixiga kirish reja

2. Rim tarixini davrlashtirish.

• Podsho Rimi (er. avv. VIII-VI asrlar). Bu vaqtda urug’ qabila munosabatlari, tuzilmalari yemiriladi, ilk sinfiy jamiyat paydo bo’ladi va Rimning bo’lajak siyosiy,ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotida asos bo’lib xizmat qilgan ilk davlat muassasalari shakllanadi;
• Ilk respublika davri (er. avv. V-III asrlar). U Italiyada quldorlik jamiyati va davlatining taraqqiyoti bilan belgilanadi;
• So’ngi respublika davri (er. avv. II-I asrlar). Bu vaqtda klassik qulchilik shakllanadigan Rim O’rtayerdengizi davlati tashkil topadi;
• Ilk imperiya yoki printsipat (eramizning I-II asrlari). Bu davr Rim imperiyasining oltin davri, O’rtayer dengizi antik sivilizatsiyasining gullab-yashnashi, iqdisodiyot va madaniyatning o’sishi bilan belgilanadi;
• Umumiy tushkunlik Rim imperiyasining yemirilish xavfi (eramizning III asri). Bu davrda Rim jamiyatining barcha tuzilmalarida kuchli tushkunlik belgilari yaqqol ko’rinadi va Rim davlatchiligining halokati xavfi tug’iladi;
• So’ngi Rim imperiyasi yoki Dominat (eramizning IV-V asrlari). Bu davr quldorlik jamiyatining yemirilishi, uning bag’rida feodalizmning ilk belgilarini shakllanishi va g’arbiy Rim imperiyasini qulashi bilan belgilanadi.

3. Italiyaning geografik o’rni va tabiiy sharoitlari. Aholisi.

• Qadimgi Italiya (yunoncha “buzoqlar mamlakati”) deb dastlab o’zining sero’t yaylov-o’tloqlari bilan ma’lum bo’lgan Apennin yarim oroli janubi aytilgan.
• Apennin yarim oroli o’rtayer dengizi dunyosining eng markazida joylashgan bo’lib, qadimda qulay geografik va iqlim shart-sharoitlariga ega edi. Italiyani sharqdan, janub va g’arbdan Ligur, Tirren, Ioniya va Adriatika dengizlari o’rab, uni O’rtayer dengizining barcha mamlakatlari bilan bog’lagan edi.
• Er. avv. I ming yillikda Italiyaning shimoliy hududlari mo’tadil iqlim zonasida bo’lib, Apennin yarim orolning qolgan hududlari iqlimi iliq va yumshoq edi. Shimolda uning tabiiy chegaralari Alp tog’lari, janubda Messin qo’ltig’i uni Sitsiliyadan ajratib turar edi.
• Italiyaning g’arbiy qirg’og’i qulay buxtalarga boy bo’lib, dengizchilik va savdoni rivojlanishiga turtki berdi.