4. XULOSA.
Ushbu “Kreditlar va qarzlar auditi” mavzusidagi kurs ishining nazariy qismi sifatida kreditlar va qarzlar auditi usullari bayon qilinishi bilan bir qatorda, ma'lumot manbalariga oid savollar ochib berildi: birlamchi hujjatlar, buxgalteriya hisobi sohasi (bo‘limi) bo‘yicha analitik va sintetik hisob registrlari, moliyaviy hisobotlar; ma'lumotlarni ko‘rsatish zarur bo‘lgan hisob siyosati: qo‘shimcha qarzlar bo‘yicha xarajatlar tarkibi va hisobdan chiqarish tartibi to‘g‘risida; qarz majburiyatlari bo‘yicha foizlarni hisoblash va taqsimlash usuli; qarz mablag‘larini vaqtincha investitsiya qilishdan olingan daromadlarni hisobga olish tartibi kabi muhim jarayonlari o‘rganildi
Kreditlar va qarzlar auditida tahlil usullarini qoʻllashda; Balansning qoplash koeffisenti, likvidlik koeffisenti va avtonomlik koefissenti tushunchalari bilan tanishdik va ularni hisoblash usullarini misolda qo‘lladik.
Auditorlik tekshiruvida buxgalteriya hisobi tizimida nazoratni oʻrganish va baholash jarayonida auditorlar tomonidan aynan bosh buxgalterning buxgalteriya hisobini tashkil etish va yuritish masalalari boʻyicha mas’ullik darajasidagi vazifalarining bajarilganlik holati oʻrganiladi va baholanadi. Bunda bosh buxgalter tomonidan buxgalteriya hisobi tizimini nazorati yuzasidan hech qanday me’yorlar qonunchilikda belgilanmagan boʻlsada, ularning lavozim majburiyatlariga ayrim masalalarni rahbar tomonidan yuklatilishi yoki umuman nazarda tutilmasligi va shu kabi boshqa hollar buxgalteriya hisobi tizimida nazoratning amalga oshirilishi va natijalari yuzasidan bosh buxgalterga ortiqcha javobgarliklarni yuklalishi yoki bosh buxgalter javobgar boʻlishi mumkin holda uni ushbu javobgarlikdan holi etishi mumkin boʻlib, bu masalalar homon oʻz yechimini topmaganligi auditorlik tekshiruvida buxgalteriya hisobi tizimini nazorati yuzasidan ayrim tushunmovchiliklar va noaniqliklarga olib kelmoqda.
Shundan kelib chiqib, Bosh buxgalterlarning buxgalteriya hisobi tizimini tashkil etish, nazorat qilish va boshqarish hamda hisob yuritish masalalari boʻyicha vazifalari, haq-huquqi, ma’suliyati va javobgarligini belgilovchi «Korxona va tashkilotlarning bosh buxgalterlari toʻg‘risida» gi Nizom ishlab chiqilishi maqsadga muvofiqdir.
Bank kredit va bankdan tashqari qarzlar hisobi auditining samaradorligi bevosita auditorlik sub'ektining kasbiy mahoratiga va tekshirilayotgan sub'ektning ochiqlik darajasiga, uning ekspertlar bilan bog‘lanishga tayyorligiga, ishonchli va to‘liq hisobot taqdim etishga bog‘liq. O‘rganilayotgan hujjatlar asosida auditor buxgalteriya hisobi tizimining holati to‘g‘risida xolis xulosa chiqaradi, korxonaning moliyaviy barqarorligiga salbiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan xato va kamchiliklarni aniqlaydi.
5. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ROʻYXATI
1. Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni “Buxgalteriya hisobi toʻg‘risida”. -T.: Oʻzbekiston. 2016 yil. Yangi tahrir
2. O ‘zbekiston Respublikasining «Auditorlik faoliyati toʻg‘risida»gi qonuni. (yangi tahrir) - T., 2021.
3. Oʻzbekiston Respublikasi Soliq kodeksi. (Yangi tahriri). –T.: “Norma” MChJ, 2021 yil.
4. Buxgalteriya hisobining milliy standartlari. Toshkent. OʻzBAMA nashriyot-axborot markazi.
5. Toʻlaxodjayeva M.M. Auditorlar uchun qoʻllanma. - Т.,
O‘zBAMA, 2005. — 196-b.
6. Doʻsmuratov R., Fayziev Sh., Qoʻziev I., Poʻlatov Gʻ. Audit.oʻquv qoʻllanma. II qism.. -T.: TMI, 2007. 200 bet.
7. H.N. Musayev. Audit. Darslik. - Т., «Moliya», 2003. - 220-b.
8. R.D. Doʻsmuratov. Audit asoslari. Darslik. - Т., «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi» nashriyoti. 2003. - 612-b.
9 .M.Tulajodjaeva, Sh.I.Ilhomov, K.B.Ahmadjonov va boshq. Audit. Darslik 2-jild. M. – T.: NORMA. –2008. – 320 b.
10 X.Kosimov, L.Yugay, A.Xoshimova, B.Pardaev, B.Abdunazarov Auditorlik faoliyati bo‘yicha uslubiy qo‘llanmalar to‘plami.. – Toshkent, 2010. – 320 b.
Internet saytlari:
http://mf.uz
http://www.soliq.uz
www.gaap.ru
www.ziyonet.uz
www.lex.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |