Халқаро туризм статистикаси

Халқаро туризм статистикаси

Режа:

1. 
   Туристлар оқими статистикаси
   
2. 
   Туристик даромадлар ва харажатлар статистикаси
   
3. 
   Туризмда статистик ҳисоблар усуллари
   
4. 
   Халқаро туризм статистикасини такомиллаштиришга қаратилган асосий йўналишлар.
   

Туристик оқимлар статистикаси
Халқаро туризм статистикаси тараққиёти янги босқичига XX асрнинг 50- йиллар бошида қадам қуйилди. Урушдан кейин Европа мамлкатлари жуда кўп хўжалик муаммоларига дуч келдилар: вайронагарчилик, бошқарувнинг издан чиққанлиги, молия ва товар ишлаб чиқариш тизимининг бузилиши шулар жумласидандир. Ўша даврда вазиятни барқарорлаштириш бутун бир координациялашган комплекс ҳаракатларни талаб қиларди. Ана шундай шароитда ҳукуматлар катта умид билан халқаро туризмга эътибор қилдилар. Бунда тўлов балансини фаолллаштириш, молиявий мувозанатга эришиш, бу билан узоқ муддатли иқтисодий юксалишга ўтишни кўзда тутилганди.
1960-йилларга келиб ғарб индустриал мамлакатлари диққати ривожланаётган мамлакатлар аҳолисига қаратилади. БМТ Бош Ассамбляси мустамлака мамлакатлар ва халқларга мустақиллик бериш (1960 й.) тўғрисида Декларация қабул қилди. Жорий ўн йиллик «Ривожланиш («ўн йиллиги») декадаси» деб эълон қилинди. Учинчи Дуне мамлакатлари учун консультантлар иқтисодий қолоқликни бартараф этиш дастурини ишлаб чиқдилар. Ушбу дастурда эса туризмга муҳим ўрин берилди.
Туризмнинг иқтисодий аҳамияти ва ҳажми ўсиши билан туризм статистикаси ҳам ривожланиб борди. Аста-секин оддий ҳисоб-китоб операциялари мураккаблашиб, унга туристик миграция таҳлиллари ҳам қўшилди. Ҳозирги пайтда туризм статистикаси катта доирадаги саволларни қамраб олган ҳолда, мамлакатлар иқтисодиётига қўшаётган ҳиссасини баҳолаш мақсадида юритилмоқда. Хусусан, унинг тўлов балансига таъсири, туризмни моддий – техник базасини ривожлантиришга қаратилган асосий йўналишлар ва тенденцияларни аниқлаш, маркетинг тадқиқотлари ўтказиш ва туристик маҳсулотларни потенциал истеъмолчиларга етказиб беришдан иборатдир.
Санаб ўтилган статистик кузатувларнинг ҳар бири замирида ахборотлардан аниқ фойдаланувчилар мавжуд. Булар – ҳукумат, миллий туристик маъмуриятлар ва туристик маҳсулотлар ишлаб чиқарувчилар ҳамда турли хил хизматлардир. Иш жараёнида мижоз уларнинг ҳаммаси туризм ҳақида энг янги ахборотларга эҳтиёж сезишади. Унинг мазмуни, ҳажми, шакллари ва тақдим этилиши даврийлиги билан қизиқишадилар.
Халқаро туризм статистикаси асосан икки бўлимдан иборат бўлиб, туристик оқимлар статистикаси ва туристик даромадлар ҳамда харажатлар статистикасидан иборат. Уларнинг ҳар бири учун БТТ асосий кўрсаткичлар руйхатини ишлаб чиққан. Булар ихчам ахборотли ва нисбатан осон ўлчанади. Туристик оқим кўрсаткичларининг энг муҳими келиш (кетиш) ва мазкур мамлакатда бўлишнинг давомийлигидир.