Furunkul (chipqon) — sabablari, asoratlari, tashxislash, davolash, oldini olish furunkul, chipqon

FURUNKUL (CHIPQON) — SABABLARI, ASORATLARI, TASHXISLASH, DAVOLASH, OLDINI OLISH
Furunkul, chipqon — soch follikulasining o’tkir yiringli yallig’lanishi, atrofdagi yumshoq to’qima va yog’ bezlarini qamrab oladi. Furunkul zich infiltrat hosil bo’lishi bilan boshlanib, infiltrat markazida pustula bilan tugaydigan nekrotik o’zak shakllanadi. Shundan so’ng pustulaning ochilishi, o’zakning yiring bilan birga chiqib ketishi va furunkulning shifo topishi sodir bo’ladi, terida esa chandiq qoladi. Furunkulni tashxislash dermatoskopiya, ajralmani bakteriologik ekish, qon tahlili, immun tizimini tekshirish, hamrohlik qiluvchi kasallik va asoratlarni aniqlashni o’z ichiga oladi. Chipqonni davolash kasallik rivojlanishi bosqichiga muvofiq mahalliy ravishda amalga oshiriladi. Ko’rsatmalarga ko’ra, antibiotiklar bilan davolash, immunokorrektsiya va asoratlarni davolash belgilanadi.

FURUNKUL

Furunkulning xalq orasida keng tarqalgan nomi — «chipqon«. Ushbu kasallik katta yoshlilarda, ayollarga qaraganda erkaklarda ko’proq uchraydi. Furunkul bilan kasallanishning ko’payishi kuz va bahor fasliga to’g’ri keladi.

Ostiofollikulit, gidradenit, follikulit, sikoz va streptokokkli impetigo bilan birga furunkul piodermiya — yiring-yallig’lanish tabiatli dermatologik kasalliklar guruhiga tegishli hisoblanadi. Agar ostiofollikulit va follikulit faqatgina soch follikulining zararlanishini nazarda tutsa, furunkul follikulani o’rab turgan to’qimalarni yiringli jarayonga jalb qiladi va ko’pincha ushbu kasalliklarning asorati hisoblanadi. Bundan tashqari, furunkulning rivojlanishini boshqa stafilo- va streptodermiyalar murakkablashtirishi mumkin.

FURUNKUL SABABLARI

Chipqon chiqishining asosiy sababi — stafilokokk infektsiyasi. Dermatologiyada doimo olib boriladigan ko’plab tadqiqotlar davomida normada inson tanasining yuzasida stafilokokklar mavjud ekanligi isbotlangan. Biroq, stafilokokklar umumiy sonining faqat 10 foizi patogen mikroorganizmlar hisoblanadi. Furunkulli bemorlarda ushbu nisbat o’zgaradi va patogen stafilokoklarning soni ko’pincha 90% ga yetadi. Teri qoplami mikroflorasining bunday buzilishi terining ifloslanishi, uning qo’shimcha infektsiyalanishi yoki immun tizimi reaktivligining pasayishi natijasida sodir bo’lishi mumkin.