Fizika” fanidan bajargan mustaqil ishi. Navoiy 2021 Mavzu: O’zgaruvchan massali jism harakati Reja

 Navoiy Davlat Konchilik Instituti

Energo-Mexanika fakulteti

5a-20 EE guruh talabasi

Abdullayev Ulug’bekning

“Fizika” fanidan

bajargan mustaqil ishi.

Navoiy 2021

Mavzu: O’zgaruvchan massali jism harakati

Reja:

1. 
   O’zgaruvchan massali jism
   
2. 
   Raketaning harakati
   
3. 
   Meshcherskiy tenglamasi
   
4. 
   Siolkovskiy formulasi
   

O’zgaruvchan massali jism. Raketaning harakati.
Klassik mexanikada, harqanday moddiy nuqtaning yoki sistema zarrachalarining massalari harakat mobaynida o’zgarmas deb hisoblanadi. Lekin, ayrim hollarda sistemani yoki jismni tashkil etuvchi qismlarining massalari [bazibir qism (massa)larni sistemaga tashqaridan qo’shilishi yoki undan olib tashlanishi hisobiga] o’zgaruvchan bo’lishi mumkin; natijada sistemaning umumiy massasi o’zgaruvchan bo’ladi.
Massasi M bo’lgan jismga moddiy zarrachalarning vaqt mobaynidagi muntazam ravishda qo’shilib yoki undan ayrilib turish hisobiga o’zgarishi, massasi o’zgaruvchan jism deb ataladi. O’zgaruvchan massali jism uchun: M=F(t), bo’ladi. Bu erdagi F(t)- vaqtning uzluksiz funktsiyasi.
Agar bunday jism faqat ilgarilanma harakatda bo’lsa (yoki aylanma harakati e’tiborga olinmasa), bunday jismni massasi o’zgaruvchan moddiy nuqta deb hisoblash mumkin.