17-ma’ruza Qattiq jismning yassi harakati



Download 37,13 Kb.
bet1/3
Sana30.03.2022
Hajmi37,13 Kb.
#519668
  1   2   3
Bog'liq
17-MA’RUZA. . QATTIQ JISMNING YASSI HARAKATI


17-ma’ruza. . Qattiq jismning yassi harakati.
Ekvivalent kuch va jism.

17.1b. Juft kuchlar momenti.


17.1v. Fizik va Maksvell mayatniklari harakati davomida tekislik bo’yicha harakatlanganidan, uning harakati yassi bo’ladi.
17.2. Aylanishning erkin o’qi.
17.3. Giroskop.
17.3b. Giroskopning qo’llanilishi.


Tayanch so’z va iboralar:

Juft kuchlar momenti. Maksvel mayatnigi. Giroskop.

Aylanma harakatda bir xil kuch ularning (aylanish o’qiga nisbatan) qo’yilish nuqtasiga qarab turlicha burchak tezlanishini keltirib chiqaradi. Aylanish o’qidan uzoqlashgan sari kuch kattaligi o’zgarmagan xolda burchak tezlanishi ortadi. Lekin kuch momentlari o’zaro teng turli kuchlar ta’sirida bir xil burchak tezlanishini olamiz.



Momentlari teng va bir xil aylanishni keltirib chiqaruvchi kuchlar ekvivalent kuchlar deyiladi. M­1M2 …Mn bo’lsa, F­1~F2 ~…~Fn .


Kuch momentini orttirish uchun turli moslamalar (richag, turli rukoyatkalar, rul barankasi,...) ishlatiladi. Inertsiya momentlari bir xil bo’lgan turli jismlar bir xil momentli kuchlar ta’sirida bir xil tezlanishlar oladilar.

Inertsiya momentlari bir xil bo’lgan bir xil aylanma harakatga keluvchi jismlar ekvivalent jismlar deyiladi.




17.1b. Juft kuchlar momenti.

Qattiq jismga F1 va F2 kuchlar qo’yilgan bo’lib, F­­1F2F3 bajarilsin, qattiq jismni kuchlar yotuvchi tekislik bo’yicha kesamiz.


O nuqtaga nisbatan kuch momentlari
M1F1OAcos1 (1)

M2F2OBcos2


bajariladi (58-rasm). Kuch momentlari o’zaro teskari yo’nalishda bo’lib ikkisi ham kuchlar yotgan tekislikka perpendikulyardirlar. Momentlarning yig’indisi ularning algebraik yig’indisiga tengdir.


MF1OAcosF2OBcos2 (2)
F­­1F2F3 ni hisobga olsak,
MF1(OAcosOBcos2)Fd
MFd (3)
bajariladi. Bu yerda d-juft kuchlar yelkasidir. Juft kuchlar momentining vektori son jixatdan kuchlardan biri F bilan juft kuch yelkasi d ko’paytmasiga teng. Juft kuchlar yo’nalishi parma dastasi yo’nalishida bo’lsa, parma ilgarilanma harakat yo’nilish kuch momenti yo’nalishida bo’ladi (59-rasm).

Download 37,13 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish