Davlat byudjeti, soliqlar va davlat qarzi Farg’ona-2022

Davlat byudjeti, soliqlar va davlat qarzi

Farg’ona-2022

REJA:

• Davlat byudjetining mohiyati.
• Davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari.
• 3. Davlat byudjeti.

Byudjet – bu davlat va mahalliy o’z-o’zini boshqarish vazifalari va funktsiyalarini moliyaviy ta’minlash uchun mo’ljallangan pul mablag’lari jamg’armalarini to’plash va sarflash shaklidir.

• Byudjet – bu davlat va mahalliy o’z-o’zini boshqarish vazifalari va funktsiyalarini moliyaviy ta’minlash uchun mo’ljallangan pul mablag’lari jamg’armalarini to’plash va sarflash shaklidir.

Byudjet so‘zi ingliz tilidan olingan bo‘lib, «g‘azna» degan ma’noni anglatadi. Byudjet XVII asrning ikkinchi yarmida Fransiyadagi burjua revolyutsiyasidan keyin o‘rnatilgan.

O’zbekiston davlat byudjeti

• 1924 yilda davlat hokimiyatining qaroriga muvofiq va O’zbekistonning Ittifoq tarkibiga kirishi bilan O’zbekiston Respublikasining birinchi davlat byudjeti tuzilgan.
• 1924 yildan to 1991 yilga qadar O’zbekiston Respublikasi davlat byudjeti Ittifoq davlat byudjeti tartibiga kirgan.
• 1991 yildan O’zbekiston Respublikasi o’zining mustaqil byudjetiga ega.

Byudjet quyidagi vazifalarni bajaradi:

YaIMni qayta taqsimlash;
iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish va rag’batlantirish;
byudjet sohasining moliya ta’minoti va davlatning ijtimoiy siyosatini amalga oshirish;
markazlashtirilgan pul mablag’lari jamg’armalarini shakllantirish va undan foydalanishni nazorat qilish.

Давлат бюджети даромадларининг туркумланиши

• Даромадлар хусусиятига кўра (солиқли ва солиқсиз);
• Хокимият органлари ваколат даражасига қараб (федерал, республика, маҳаллий);
• Иқтисодий моҳиятига кўра (эгри,тўғри, ресурс солиқлар ва тўловлар);
• Тўлаш манбаига қараб (товар нархини оширувчи солиқлар, маҳсулот таннархига, молиявий натижаларга киритилувчи даромадлар);
• Ундириш даврийлигига қараб;
• Даромадларни тўловчиларга қараб (юридик ва жисмоний шахслар)