8-mavzu. Laboratoriya ishi: gorizontga qiya otilgan jism harakatini o‘rganish ishning maqsadi

8-mavzu. LABORATORIYA ISHI: GORIZONTGA QIYA OTILGAN JISM HARAKATINI O‘RGANISH

Ishning maqsadi. Jismning uchish uzoqligining otilish burchagiga bog‘liqligini tekshirish.

Kerakli asbob va jihozlar. Ballistik to‘pponcha, metall sharcha, o‘lchov lentasi, 2–3 varaq oq va qora qog‘oz (kopirovka).

Ishni bajarish tartibi.

1. Ballistik to‘pponcha laborat or iya stoli chetiga o‘rnatiladi (1.13-rasm).

2. Ballistik to‘pponchaning qiyalik burchagini 30° qilib tutqichga mahkamlanadi (Qiyalik burchagi to‘pponchaga mahkamlangan transportir yordamida aniqlanadi).

3. Tutqich orqaga tortiladi va uni stvol ilgagiga kiritiladi.

4. Metall sharcha stvol ichiga joylashtiriladi.

5. Tutqichni ilgakdan chiqarib yuboriladi va sharchaning tushish joyi aniqlanadi.

6. Tajriba yuqoridagidek kamida 3 marta takrorlanadi.

7. Ballistik to‘pponchaning qiyalik burchagini 45° ga qo‘yib tajribani takrorlanadi.

8. Hisoblangan kattaliklar qiymati quyidagi jadvalga yoziladi.

Otilish burchagi	Tajriba	l, uchish uzoqligi, (m)	lo‘rt, (m)	∆l, (m)	Δlo‘rt, (m)
30°	1-tajriba
	2-tajriba
	3-tajriba
45°	1-tajriba
	2-tajriba
	3-tajriba

15-mavzu. LABORATORIYA ISHI: QIYA TЕKISLIKDA FOYDALI ISH KOEFFITSIYЕNTINI ANIQLASH

Ishning maqsadi: Qiya tekislik va undan nima maqsadda foydalanilishini o‘rganish. Dinamometrda jismlar vaznini o‘lchash ko‘nikmasini shakllantirish. Foydali va to‘la ish hamda foydali ish koeffi tsiyenti haqidagi bilimlarni amalda mustahkamlash. Xatoliklarni hisoblash ko‘nikmalarini shakllantirish.

Kеrakli asboblar: uzun yupqa taxta, qisqichli shtativ, yog‘och brusok, yuklar to‘plami, dinamomеtr.