Injenerlik geodeziyasi teodolitlarning tuzilishi va ularni tekshirish

INJENERLIK GEODEZIYASI

TEODOLITLARNING TUZILISHI VA ULARNI TEKSHIRISH.

• REJA
• 1. Teodolitlar va ularning tuzilishi.
• 2. Teodolitlarni tekshirish va sozlash.

Teodolitlar va ularning tuzilishi.

• Teodolitlar burchak o‖lchash aniqligiga qarab yuqori aniqlikdagi T05, aniq 2T2, 2T5 va texnikaviy teodolitlar T30 (4T30, 2TZ0P), T10E ga bo‖linadi
• 2TZOP teodoliti (a,), 6- orientirlash bussoli), v-trubaning ko’rish maydoni:

1 –markazlashtirish uchun darcha,2-mikroskop okulyari, 3-mikroskopni yoritish ko‖zgusi, 4-bussolni o‖rnatish joyi,5-ko‖rish trubasini mahkamlash vinti,6- vizir,7-kremaler,8-ko‖rish trubasini okulyari, 9- trubani yo‖nal-tirish vinti,10-alidadani yo‖naltirish vinti,11-taglik, 12-ko‖targich vinti, 13-g`ilof qulfining ini, 14-teodolit asosi, 15-limbning yo‖naltirish vinti,16-adilakni sozlash vinti, 17-ustun, 18-ipli truba ob‖ektivi,19-mikroskopni yoritish uchun darcha, 20 - korpus, 21- ko‖zgu, 22 - magnit mili.

1- kallak 2 - o‖rnatkich vint, 3 - oyoq,4 - uch, 5- ko‖tarish kamari, 6 - tayanch,7- cheklagich,8- qisish bloki.

Klaviatura bilan asosiy operastiyalar

Klavishlar	Tavsifi
F1~F4	Funkstiyalarni tanlash
0~9	Harfli yoki raqamli qiymatlarni kiritish
•	Nuqtani kiritish
±	+/- qiymatlarni kiritish
Power	Yoqish/ o’cherish
♦	Sozlash moduliga kirish
Cnfg	Konfugratsiya moduliga kirish
ESC	Oldingi menyu yoki modulga o’tish
Shift	Harfli qiymatlardan sonli qiymatlarga o’tish
BC	Kiritish vaqtida xarakteristikani yo’q qilish Elektron tenglash menyusiga o’tish
Func	Boshqa sahifaga o’tish

Asbobni o’rnatish

1. Asbob barqaror bo‖lishi uchun shtativ oyoqchalarini keng oching.

2. Shtativni bevosita stanstiya nuqtasi ustiga joylashtiring. Shtativ holatini tekshirish uchun shtativ maydonchasining markaziy darchasi orqali qarab ko‖ring.

3. Shtativ oyoqchalarini yerga yaxshilab bosing.

4. Shtativ maydochasining tepa tekisligini gorizontal holda qo‖ying.

5. Shtativ oyoqchalaridagi siqib qo‖yiladigan vintlarni mahkamlab burang.

6. Instrumentni shtativ maydonchasiga qo‖ying.

7. Shtativning o‖rnatgich vintini instrument tregerining markaziy darchasiga joylashtiring.

8. Shtativning o‖rnatgich vintini mahkamlab burang.

Teodolitlarni tekshirish va sozlash.

• Injenerlik ishlarida asosan texnik teodolitlar qo‖llaniladi. 3T seriyadagi teodolitlar: 3T2KP triangulyastiya, poligonometriya, geodezik zichlash tarmoqlarida, amaliy geodeziyada, astronomik geodezik o‖lchashlarda; 3T2K-mashina va mexanizmlar konstrukstiyalarini montajida, sanoat va boshqa inshootlari qurilishida qo‖llaniladi, 3T5KP-geodezik zichlash tarmoqlarida, amaliy geodeziyada qidiruv ishlarida, teodolitli s‖yomkalarda va h.k qo‖llaniladi.
• Teodolitda burchaklarni o‖lchash uning qismlarining o‖zaro joylashishini burchak o‖lchashdan kelib chiqadigan qator geometrik shartlar bo‖yicha tekshirilgandan so‖ng boshlanadi. Agar geometrik shartlar bajarilmayotganligi aniqlansa, asbob tuzatiladi.Teodolit shtativga o‖rnatkich vint yordamida mahkamlanadi. O‖rnatkich vint ilmog`iga teodolitni nuqta ustida markazlashtirish uchun shovun ilinadi.

Teodolitlar bo‖laklarining bir-biriga bo‖lgan munosabatiga qarab oddiy, takroriy va buriladigan limbli bo‖ladi. Teodolit limbi aylanmasa, oddiy, aylansa—takroriy bo‖ladi. Takroriy teodolitda limb va alidada aylanganidan, har qaysisining o‖ziga xos siquvchi va qaratish vintlari bo‖ladi.

• Internet manbalari
• 1. http: // www. ygk.uz.
• 2. http: //www.geodeziy.ru
• 3. http: // www. miigaik.ru.
• 4. http: // www.guz.ru

• ETIBIRINGIZ UCHUN RAHMAT