6-Mavzu: O‘quv jarayonini ilmiy asosda tashkil etish, o‘qitish shakllari, o‘quv reja va dasturlari Reja

6-Mavzu: O‘quv jarayonini ilmiy asosda tashkil etish, o‘qitish shakllari, o‘quv reja va dasturlari

Reja:

1. 
   O‘quv jarayonining ilmiy asosda tashkil qilingan yo’nalishlari
   
2. 
   O‘qitish shakllarining rivojlanish bosqichlari.
   
3. 
   O’quv jarayonida namunaviy o’quv reja va dasturlari, ularni ishlab chiqish, tasdiqdash hamda amalda qo’llash
   

Asosiy tayanch tushunchalar

O‘quv jarayoni, ma’ruza, seminar, namunaviy o‘quv dasturi, amaliy mashg‘ulot, ilmiy seminar, maslahatlar

1. 
   O‘quv jarayonining ilmiy asosda tashkil qilingan yo’nalishlari
   

Қадимги даврлардан то бугунги кунгача фан умуман жамиятга ва алоҳида ҳар бир кишига хизмат қилади. Бугунги кунда бизни ўраб турган жамики нарсалар – бу инсон илмий фаолиятининг амалий шакллари бўлиб ҳисобланадиган технологиялар ва ишлаб чиқариш жараёни орқали моддий бойликларда мужассам бўлган ақлий иш маҳсулидир.

Илмий иш бошқа ҳар қандай ишдан ўзининг мақсади — янги илмий билимни олиши билан фарқ қилади. Айни шу иш жараёнида воқелик ҳақидаги объектив билимлар ишлаб чиқилади ва бир тизимга солинади.

Бироқ фанда қандайдир бир янги илмий фактни аниқлаш камлик қилади, унга фан позициясидан туриб изоҳ бериш, унинг умумий билишга оид, назарий ёки амалий аҳамиятини кўрсатиш, шунингдек илгари маълум бўлмаган янги жараёнлар ва ҳодисаларни олдиндан кўра билиш талаб этилади.

Илмий иш бу аввало қатъий режали фаолиятдир. Гарчи фанда тасодифий кашфиётлар қилиниб турса-да, лекин фақат режали, замонавий воситалар билан пухта қуролланган илмий тадқиқот табиат ва жамиятдаги объектив қонуниятларни очиш ва теран билишга имкон беради. Шундан кейин аввал-бошдаги фикрнинг аниқ мақсадни кўзлаб ишланишини давом эттириш, олдиндан мўлжалланган тадқиқот схемасини аниқлаштириш, ўзгартириш, унга қўшимчалар қилиш жараёни кечади.

Илмий тадқиқот. Унинг умумий мақсади қуйидаги эҳтиёжларга жавоб берадиган назарияни қуришдан иборат:

1) фактларни таҳлил этиш, таснифлаш ва бир тизимга солиш (синтез қилиш);

2) реал оламнинг аниқ фактларини талқин қилиш ва англаб олиш;

3) янги натижаларни олдиндан айтиб бериш ва ҳодисалар ривожини башорат қилиш.