22-mavzu Viruslar diagnostikasi Reja

22-mavzu Viruslar diagnostikasi
Reja:

1. Kiritmalar asosida diagnostika.

2. Aniqlagich o’simliklar usuli yordamida viruslar diagnostikasi va ularni viruslarni ajratishda qo’llash.
3. Viruslarni immunodiagnostika usuli yordamida diagnostika qilish.
4. Tomchi usuli, virus – bakteriya, immunoelektronmikroskop, immunoferment, radioimmun analizi, ikkiyoqlama immunodifuziya usuli va xakozo.
5. Virus kasalliklariga qarshi kurash choralarini ishlab chiqishda xar xil omillardan foydalanish.
6. Organizmning muxofaza reatsiyasi. Vaktsinatsiya.
7. Xulosa


Adabiyotlar A-1,A-2,A-4, A-5:Q-1-2-3-7-10-12-13.

Viruslar faqat hujayra ichida reproduktsiyalanadi. Demak, ular hujayraga kirish qobiliyatiga yega bo’lishlari kerak. Hujayra membranasidan mayda molekulyar massali moddalar ham o’tishi qiyin. Ammo bir necha million molekulyar massaga yega bo’lgan viruslarni hujayraga kirishi ancha murakkab jaraѐndir. Viruslarni hujayraga kirishini o’rganish uchun quyidagi metodlarni aytib o’tish joyizdir.

Virusologik metod. Agar ma’lum miqdordagi virusni hujayra suspenziyasi bilan aralashtirilsa va hujaralarni sentrifugalab ajratib olib, cho’kmausti suyuqligida virus miqdorini aniqlansa, hujayraga qancha virus bog’langanini hisoblab topish mumkin. Bu virus miqdori ham ikki narsani ko’rsatishi mumkin, ya’ni qancha virus hujayraga ѐpishgan va qanchasi hujayraga kirgan bo’ladi. Bu ikki zonani bir-biridan ajratish uchun hujaralar virusga qarshi antizardob bilan ishlov beriladi. Hujayra ustidagi virus antizardob bilan neytrallanadi va uni reproduktsiyasi to’xtatiladi (hujayra infektsion markaz-blyashka hosil qilmaydi). Agar virus hujayra ichiga kirgan bo’lsa, antizardob uni neytrallay olmaydi, chunki u antizardobdagi antitelalar hujayra ichiga membranadan o’ta olmaydi va infektsion jaraѐnni to’xtata olmaydi.
Kimѐviy metod. Viruslarni hujayraga kirishini o’rganishda ishlatiladigan metodlar guruhi kimѐviy metodlardir. Bu metodni ishlatilganda virusni biror komponenti – oqsili ѐki nuklein kislotasi radioaktiv izotoplar bilan nishonlanadi. Bu holda virusni hujayraga adsorbtsiyasini o’rganiladi, hujayraga u ѐki bu virus komponentini saylanma kirishi, hamda hujayrani ma’lum fraktsiyalari tomonidan virusni bog’lanishi ѐki parchalanishi o’rganiladi. M., nuklein kislotalarni - fosfor R32 ѐki N3, oqsillarni – S14 ѐki S35 bilan nishonlanadi. Hozirgi zamon asboblari har bir izotopni aralashmadan ayrim-ayrim aniqlab berish imkoniga yega.