Зюскинд янги аор двлоди — — цгошкёнт

бу билан оламни ва ўзини улкан ёвузликдан асраб
қолиши мумкин эди. Лекин йўқликка жимгина
кетиш учун унга озгина туғма дўстсеварлик ке-
рак эди, унда эса бу нарса йўк; эди. У аввалбош-
даноқ махл}гқ эди. У ҳаёт учун асл қайсарлик ва
асл ёвузлик туфайли овоз берганди.
К^финадикй, бунга икки турли йўлни танлаш
учун ўзининг у ёки бу даражадаги ақлини ишла-
тиб катта одамлар каби қарор қилмаганди. Ле-
кин барибир танлаб бўлганди - ҳудди дон каби
вегетатив йўл билан: томир отиш керакми-йўқми
ёки яхшиси ўсмаслик керакми? Ёки ҳаёти узоқ
чўзилган қишловдан бошқани тавсия этолмай-
диган дарахтдаги кана каби қолиш керакмиди?
Кичик чалажон кана ўзининг кулранг-қўрғошин
тусли танасини ташқи дунёга сиртини кичик-
роқ кўрсатиш учун юмалоқ ш арга айлантиради;
ташқарига ҳеч нарса - на зарра ёруғлик, на ен-
гил буғланишни чиқармаслик учун ўз терисини
силлиқ ва қалин қилиб олади. Уни ҳеч ким сез-
маслиги ва босиб олмаслиги учун кана атайлаб
ўзини кичкина ва билинмас қилиб олади. Ёлғиз
кана диққатини ўзига қаратаркан, ўз дарахтида
кўр, кар, соқов бўлиб ёпишиб тураверади, фақат
ис олади, йиллар бўйи бир неча мил масофадаги
тириклар ичидаги, у ҳеч қачон етиб боролмайди-
ган қон исини туяди. Кана хоҳласа қулаб тушиши
ҳам мумкин. У ўрмон тупроғига қулаши, ўзининг
митти оёқчалари билан бир қанча миллиметрни
у ёқ бу ёққа судралиб босиши ва хазонга қўми-
либ ўлиши мумкин ва ҳеч ким, Худога аёнки, ҳеч

---

«Ифор>
33
' ким унга ачинмаган бўларди. Аммо кана, қайсар,
қатъий ва ярамас, яшириниб олганча яшайвера-