Zokirjon saidboboyev


 Arab istilochilariga qarshi xalq harakatlari



Download 5,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet74/159
Sana22.03.2022
Hajmi5,6 Mb.
#505525
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   159
Bog'liq
fayl 192 20210327

4. Arab istilochilariga qarshi xalq harakatlari
Madaniyatning oyoq osti qilinishi va zulm hamda arab tili va 
yozuvi, xalifalik qonun va qoidalarining zo‘rlik biJan joriy etilishi 
natijasida mahalliy xalq orasida norozilik tobora kuchayib
qo‘zg‘olonlar ko‘tarilishiga sabab bo‘ldi.
105


Bunday qo‘zg‘olonlardan biri 720 yilda Sug‘dda boshlandi. 
Qo‘zg‘olonga Samarqand ixshidi 
Gurak 
va Panjikent hokimi 
Divashtich 
boshchilik qiladilar.
Sug‘dliklarga yordam berish uchun Yettisuvdan turk 
lashkarlari ham keladi. Sug‘ddagi barcha hokimliklar aholisi isyon 
ko'taradi. Qo‘zg‘olonchilaming birlashgan kuclilari arablarga katta 
zarba beradilar. Faqat ayrim shahar va qal’alar ichida qurshovda 
qolgan harbiy qismlargina katta o'lpon va e’tiborli vakillarini 
qo‘zg‘olonchilar ixtiyoriga garovga berish bilan jon saqlaydilar.
721 yilda Said Xaroshiy Xurosonga noib qilib tayin etiladi. U 
Iroqda xalq qo‘zg‘olonini bostirishda shafqatsizligi bilan nom 
qozongan edi. Unga sug‘dliklar qo‘zg‘olonini bostirish va ularni 
islomga qaytarish topshiriladi. Said Xaroshiyning qo‘zg‘olonchilar 
bilan olib borgan muzokaralari natijasida Gurak boshliq Sug‘d 
mulkdorlarining bir qismi arablar tomoniga o‘tadi. Qo‘zg‘o- 
lonchilariimg qolgan qismi Farg‘onaga chekinishga majbur bo'ladi. 
Xo‘jandda bo‘lib o‘tgan jangda qo‘zg‘olonchilar yengiladi. Sulh 
tuzilgach, katta mablag‘ evaziga omon qolgan 400 savdogardan 
tashqari, deyarli barcha qo‘zg‘olonchilar xiyonatkorona qirib 
tashlanadi.
Divashtich boshliq qo‘zg‘olonchilarning ikkinchi guruhi ham 
yuqori Zarafshonda Obgar qal’asida qamalga olinadi. Omon 
qoldirish sharti bilan qo‘lga tushirilgan Divashtich Arbinjonga 
olib borilib, qatl etiladi.
Xo'jandda qo‘zg‘olonning yengilishi hamda Divashtichning 
fojeali mag‘lubiyatlaridan keyin Said Xaroshiy Movarounnahr 
shahar va qishloqlarida jazo choralarini kuchaytiradi. Mahalliy 
hokimlar uni daf etish choralarini izlaydilar. 723 yilda arablarga 
qarshi Farg‘ona hokimi qo‘shin tortadi. Unga Shosh, Nasaf va 
turklar yordamga boradilar. Ittifoqchilar dushmanga qattiq zarba 
berib, uni Xo‘janddan to Samarqandgacha ta’qib qilib boradilar.
Xalifalikning soliq siyosatiga qarshi 725 yilda Xuttalonda, 728 
yilda esa yana Sug‘dda qo‘zg‘olon avjiga chiqadi. Xuroson noibi 
ko'p urinsa-da, ammo bu harakatni bostira olmaydi.
106


Movarounnahr aholisini tinchlantirish va arablar hokimiyatini 
mustahkamlash maqsadida Xuroson noibi Ashros islom dinini 
qabul qilganlardan 

Download 5,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   159




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish