Áziz oqıwshılar! Sizler informatika páni, informaciya hám infor

infor-
maciyalı procesler
dep ataladı.
Informaciyalar ústinde kompyuter járdeminde orınlanatuǵın ámel-
lerdiń ayırımları da sizge tanıs. Máselen, informaciyanı payda etiw 
(sızıw yaki jazıw), forma yaki tekstlerdi 
biriktiriw
, forma yaki tekst-
lerdi 
bóleklew,
súwret yaki tekst 
kórinisin ózgertiw,
forma yaki 
tekstlerdiń 
nusqasın alıw,
súwret yaki hújjetti 
buzıw,
súwret yaki 
hújjetlerdi 
saqlaw
ámelinen Paint hám MS Word baǵdarlamasında 
kóp paydalandıńız.
Ádette, bir maǵlıwmattı belgili bir maqsette paydalanıw ushın eslep 
qalınadı yaki saqlap qoyıladı. Paydalanıw maqsetinen kelip shıqqan 
I bap. Informaciya

---

11
2-sabaq. Informaciyalar ústinde islenetu®ın ámeller
halda, saqlap qoyılıwı ushın informaciya biziń ayırım talaplarımızǵa 
juwap beriwi shárt. Informaciyalarǵa qoyılatuǵın talaplar ulıwma 
mazmunına qaray biriktirilse, olar, tiykarınan tómendegi áhmiyetli 
úsh qásiyetke iye bolıwı lazım:

belgili dárejede 
bahalı bolıwı.
Bolmasa onnan paydalanıw 
mútájligi tuwılmaydı. Bahalı informaciya waqıt ótiwi menen óz 
bahasın joytıwı múmkin. Máselen, «30-sentyabr kúni bayram 
ótkeriledi» degen informaciya 1-noyabr kúni óz bahasın joytadı;

tolıq bolıwı.
Yaǵnıy, informaciya úyrenilip atırǵan zat yaki 
hádiyseni hár tárepleme tolıq táriyiplewi kerek. Keri jaǵdayda 
informaciyanı nadurıs túsiniwge hám nátiyjede, qáte qarar qabıl 
etiwge alıp keledi. Máselen, klass basshıńızdıń «Ekshembi kúni 
barlıǵımız teatrǵa baramız, sonıń ushın hámme teatr aldına jıynalsın» 
degen informaciya tolıq emes, sebebi qaysı teatr, qaysı ekshembi, 
saat neshede ekenligi belgisiz; 
