Ziyamuhamedova

Izopren ishlab chiqarish

Hozirgi vaqtda sanoatda izopren olishning quyidagi usullari ma’lum:

1. 
   Izopentanni degidrirlash (bir va ikki bosqichli usullar);
   
2. 
   Izobutilenni formaldegidga ta’sir ettirib, dimetildioksan hosil qilish va so‘ngra mahsulotni parchalash;
   
3. 
   Аtsetonni atsetilenga ta’sir ettirish;
   
4. 
   Propilenni dimerizatsiya qilish.
   

1. Izopentanni degidrirlash

1. 
   Izopentanni degidrirlashning ikki bosqichli usuli
   

Izopentanni degidrirlash 520–540ºC haroratda alumoxrom katali- zatori ishtirokida quyidagi sxema bo‘yicha olib boriladi:


Ch₃
Ch₂ = C – Ch₂ – Ch₃
2–metilbuten–1
Ch₃ – Ch=Ch₂–Ch₃ h₂ Ch₃ – Ch–Ch=Ch₂

Ch₃
Ch₃2 – metilbuten–3
Ch₃–Ch=C–Ch₃
Ch₃2 – metilbuten–2

Izopentanning konversiyasi 33–40%, izoamilenlarning umumiy salmog‘i 80–85%. Хomashyo sifatida termik va katalitik krekingi benzin fraksiyalarida 17–20% miqdorda mavjud bo‘lgan izoamilen- lar ishlatilsa, izopren ishlab chiqarish jarayoni anchagina soddala- shadi.
Rossiyada ishlab chiqilgan sxema bo‘yicha pentan–amilen fraksi- yasidan izoamilenlarni 65% li sulfat kislota yordamida 0–10ºC haro- ratda ajratib, so‘ngra uglevodorod asosli erituvchi vositasida ekstrak- siya qilib olinadi.
Хomashyoda mavjud bo‘lgan amilenlarga nisbatan izoamilenlar salmog‘i 70% ni tashkil qiladi.
Izoamilenlarni degidrirlash butilenlarni degidrirlashda ishlatiladi- gan K–16 yoki KNF katalizatorlari yordamida olib boriladi:

Suvli atseton furfurol vositasida ekstrfaol distillatsiya usuli bilan izopren ajratib olinadi.

2.