Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

турди. Кейин: “Эй, бозор аҳли! (Ўз улушингизни олишдан) нега ожиз қолдингиз?” деб мурожаат 
қилди. Одамлар: “Эй Абу Ҳурайра, у нима экан?” деб сўрашди. Абу Ҳурайра: “Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи ва саллам мерослари тарқатиляпти. Сизлар эса бу ердасизлар. Бориб ўз 
улушингизни олмайсизми?” деди. Одамлар: “Қаерда у?” дейишди. “Масжидда”, деб жавоб берди 
Абу Ҳурайра. Шунда бозор аҳли шошилганча масжид томон кетишди. Улар қайтиб 
келгунларича Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу кутиб турди. Келганларидан сўнг: “Сизларга нима 
бўлди?” деб савол берди. “Эй Абу Ҳурайра! Бориб масжид ичига кирдик, лекин бирон нарса 
тарқатилаѐтганини кўрмадик”, дейишди. Абу Ҳурайра сўради: “Масжидда ҳеч кимни 
кўрмадингизми?” Улар: “Йўқ (кўрдик), намоз ўқиѐтган, Қуръон тиловат қилаѐтган, ҳалол-
ҳаромни зикр этаѐтган қавмни кўрдик”, дейишди. Шунда Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу: “Эҳ, 
сизларни қаранг! Ана ўша Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам мерослари бўлади”, деди 
(Табароний “Авсат”да ҳасан санад ривоят қилган). 
Масжидда нима ҳалол, нима ҳаромлиги тушунтирилади, ваъз-насиҳат қилинади, шариат 
ҳукмлари ўргатилади, илм олинади. Мана шу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бизларга 
қолдириб кетган бебаҳо меросдир. Пайғамбар алайҳиссалом бизга қоп-қоп тилло, кумуш ѐки ер-мулк 
ташлаб кетмаганлар. У зотдан моддий бойликлар мерос қолмади, балки илм қолди. Кимда-ким 
набавий меросдан ўз улушини олишни истаса, масжидларга қатнайди, намозни жамоат билан ўқийди, 
китоб мутолаа қилади, шариат ҳукмларини ўрганади. Зеро, масжид ибодат, маърифат, зиѐ маскани, 
қалблар ором оладиган, кўнгиллар таскин топадиган макондир. 
16-САБАБ. МАСЖИДГА БОРИШ ОДОБЛАРИГА АМАЛ ҚИЛИШ 
Масжидлар ер юзидаги энг покиза жойдир. У ерда Аллоҳ зикр этилади, намоз ўқилади, илм-
маърифат олинади, яхши амаллар қилинади. Масжидга бориш, у ерда ўзини тутишнинг ҳам тартиб-
қоидалари, одоблари бор. Жамоат билан намоз ўқиш учун масжидга кетаѐтганда мана шу одобларга 
амал қилган киши сергак тортади, хаѐли бир ерга жамланади, дилида ихлос пайдо бўлади. 
ْنَع
ِبَِأ
َةَرْػيَرُي
ُىْهَع ُللا َيِضَر
: َؿ َق
َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِىَّللا ُؿوُسَر َؿ َق
: 
َلَص
ا ِفِ ِلُجَّرلا ُة
َْْ
ىَلَع ُفَّعَضُت ِةَع َم
َلَص
َُّثُ َءوُضُوْلا َنَسْحَأَف َأَّضَوَػت اَذِإ ُىَّنَأ َكِلَذَس ًفْعِض َنيِرِِْعَس ًسَْخَ ِىِقوُس ِفَِس ِىِتْهَػب ِفِ ِىِت
َل ِدَِْسَمْلا ََِإ َجَرَخ 
َّلِإ ُىُجِرُْيَ
َلَّصلا
َّلِإ ًةَوْطَخ ُطَْيَ َْلَ ُة
َِبِ ُىَل ْتَعِفُر
َف ٌةَئهِطَخ َِبِ ُىْهَع َّطُحَس ٌةَجَرَد
َلَمْلا ْؿَزَػت َْلَ ىَّلَص اَذِإ
ّْلَصُت ُةَكِئ
ِفِ َـاَد َم ِىْهَلَع ي
َّلَصُم
ُو: 
َع ّْلَص َّ ُمَّللا
َلَس ُىَْحْْرا َّ ُمَّللا ِىْهَل
َلَص ِفِ ْ ُكُدَحَأ ُؿاَزَػي
َلَّصلا َرَظَتْػنا َم ٍة
َة
ِر َخُبْلا ُواَسَر .
.ُّيِذِمْرّْػتلاَس َدُساَد وُبَأَس ُّي
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: