Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

37-САБАБ. АЛЛОҲ БАНДАНИНГ СИРЛАРИНИ, ХАЁЛИДАН НИМА 
ЎТАЁТГАНИНИ БИЛИШИНИ УНУТМАСЛИК 
Қуръонда таъкидланишича, бандалар қилаѐтган ҳар битта ишни Аллоҳ таоло кўриб-билиб 
туради. Жумладан, Бақара сурасида шундай дейилган: 
“-------------------------Арабча матн---------------------------” 
“Аллоҳдан қўрқинг! Билингки, Аллоҳ қилаѐтган амалларингизни Кўрувчидир” (Бақара 
сураси, 233-оят). 
Аллоҳ ҳамма нарсадан Хабардор. Тириклик чоғимизда қилган ҳар битта ишимиз учун қиѐмат 
куни жавоб берамиз. Бизнинг ақидамиз шундай. Қуръон бизни – Аллоҳ кўриб турганини ҳис этиб 
яшашга – ундайди. 
Каломуллоҳнинг бошқа оятида: 
“-------------------------Арабча матн---------------------------” 
“Албатта Аллоҳ осмонлар ва ердаги ғайб сирларни билади. Аллоҳ қилаѐтган 
амалларингизни кўриб турувчидир”, дейилган (Ҳужурот сураси, 18-оят). 
Осмонлару ерда қанчадан-қанча сир-синоатлар яширинган. Биз ожиз бандалар уларни 
билмаймиз, кўз билан кўриш мумкин бўлганларини ҳам тўлиқ идрок эта олмаймиз. Ҳали бизга 
номаълум не-не махфий нарсалар бор. Аллоҳ таоло уларнинг барчасини билади. 
Мана бу оят ҳар биримизни огоҳликка, намозни хушуъ билан ўқишга ундайди. Қуръонда 
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга шундай хитоб қилинган: 
“-------------------------Арабча матн---------------------------” 
“(Аллоҳ) Сизни ўзингиз (намоз учун) тураѐтган вақтингизда ҳам, сажда қилувчилар 
орасида (имом бўлганингизда намоз рукнларининг биридан иккинчисига) кўчаѐтганингизда ҳам 
кўриб туради. Шак-шубҳасиз, У Эшитувчи, Билувчи Зотдир” (Шуаро сураси, 218-220-оятлар). 
Яъни, эй Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам), намозда турганингизда, рукуъ, сажда 
қилганингизда, ташаҳҳудда ўтирганингизда Парвардигорингиз Сизни кўриб туради. Зеро, Аллоҳ ҳар 
қандай овозни Эшитувчи, ҳар бир нарсанинг ташқи, ички жиҳатларини, кўзга кўринмайдиган, 
ақлбовар қилмайдиган нарсаларни ҳам Билувчи Зотдир. 
“Нега бу оятда бошқа ибодатлар ичидан айнан намоз хосланган?” деган савол туғилади. 
Маълумки, намоз энг шарафли, фазилатли ибодатдир. Қайси банда намозда турганда Парвардигори 
кўраѐтганини хаѐлига келтирса, қалбида хушуъ пайдо бўлади, хокисорлиги, камтарлиги ортади. Шу 
билан намози комил бўлади. Намози мукаммал кишининг қолган амаллари ҳам тўкис бажарилади. 
َع ِنِِْبْْخَأَف :ِىِلْوَوِب ُـَلَّسلا ِىْهَلَع ُليِْبِْج ُىَلَأَس َمَههِح َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُللا ىَّلَص ُِّبَِّهلا َؿ َق
: َؿ َوَػف ِف َسْحِلإا ْن
َدُبْعَػت ْفَأ
َؾاَرَػي ُىَّنِإَف ُواَرَػت ْنُكَت َْلَ ْفِإَف ُواَرَػت َكَّنَأَك َىَّللا
.
ِر َخُبْلا ُواَسَر
.ِنَهُّسلا ُب َحْصَأَس ٌ ِلْسُمَس ُّي
191
Аҳмад, Ҳоким, Байҳақий, Табароний ривоят қилган. Бу – саҳиҳ ҳадис. 
192
Бухорий ривоят қилган. 

---

91 
Жаброил алайҳиссалом Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга: “Менга эҳсон нималигини