Zhahon dinlari tarixi

ПРОТЕСТАНТЛИК ЙЎНАЛИШИДАГИ ОҚИМЛАР:
АДВЕНТИСТЛИК, БАПТИСТЛИК 
 
Режа 
1.
Протестантлик. 
Протестант 
оқимлари 
таълимоти 
ва 
маросимларидаги умумий ва фарқли томонлар. 
2.
Адвентистликнинг вужудга келиши. 
3.
Баптистлик тарихи ва таълимоти. 

---

15 
 
Протестантизм (лат. норози бўлиш. келишмаслик) - XVI асрда 
католицизмдан ажралиб чиққан христиан йўналишларидан бўлиб, 
католицизм ва православие билан биргаликда уч асосий оқимлар сирасига 
киради. Протестантизмда ўнлаб катта ва кичик мустақил протестант 
жамоалари бор. Бу жамоалар аввалги таълимот ва маросимларга қандайдир 
ўзгаришлар киритгани учун уларни протестант секталари деб аташ қабул 
қилинган. Уларнинг ўзаро ўхшашликлари кўп. Ҳамма протестант 
черковлари диний таълимот манбаи сифатида фақат Библиядан 
фойдаланадилар. Шу билан бирга, улар бир-биридан фарқ қилувчи 
тафовутларга ҳам эга. Протестантизм оқимида эътиқод қилувчилар сони 
тахминан 750 миллион киши.
Адвентизм (лот. - келиш, воқе бўлиш) протестант йўналишидаги 
оқим. XIX асрнинг биринчи ярмида АҚШда вужудга келган. Унинг 
асосчиси Нью-Йорк штатидаги баптистлар жамоасига мансуб Уильям 
Миллер (1772-1849) Библияни ўрганиб, яқин орада «охирзамон»нинг 
келиши ҳамда Исо Масиҳнинг минг йиллик ҳукмронлик даври бошланиши 
ҳақидаги таълимотни олдинга суради.
Адвентистлар Муқаддас Китобнинг баъзи қисмларини терма 
тартибда ўрганиб, Янги Аҳднинг асосий таълимоти - Исо Масиҳнинг 
иккинчи маротаба қайтиши, деб ҳисоблайдилар. Улар Исонинг иккинчи 
марта қайтиши ҳақида ўзларининг концепцияларини яратганлар.
Баптистлик (грекча сувга ботирмоқ, сувга шўнғитиб чўқинтирмоқ) 
Англияда вужудга келган протестант йўналишидаги оқим. XVII асрда Карл 
I Стюарт (1625-49) ҳокимиятининг охирларида ташкил топган. 
Баптизм диний таълимотининг асоси - Библиянинг илоҳий нуфузини 
тан олиш. Баптистлар ишонадиларки, барча Эски (39 китоб) ва Янги (27 
китоб) Аҳд китоблари Муқаддас Руҳдан руҳланган ва Худони, нажот 
топиш йўлларини ҳамда эътиқод ва ҳаётга нисбатан худонинг иродасини 
билиш учун ягона, зарур ва етарли манба қилиб берилган. Жамоа ҳар бир 
аъзосининг Библияни ўрганиш ва тафсир қилишга бўлган эътибори 
шундан келиб чиқади. Баптистлик диний эътиқодга ва диний ахлоқ 
тарғиботига катта аҳамият беради.