%збекстан республикасы халы№

!дебиятлар
1. И.А.Каримов ?збекистон буюк келажак сари. Т., looi
2. И.А.Каримов %збекстан XXI 1сирге умтылма3та. Н., looo
3. Э.Умаров, И.Пал Эстетика. Т., looe
4. А.В. Гульга Принципи эстетики М., loiu
5. Г.Джанабаева Эстетика м1селелери, Н., looe
6. Т.Махмудов Эстетика и духовные ценности. Т., looe.
Логика п1ни 81м оны4 7азыйпалары


Жобасы:
1. Логика дегенимиз не?
2.Пикирле7, оны4 билимдеги орны
3.Пикирле7дин логикалы3 формалары 81м нызамлары
4.Логиканы4 18мийети

Логика атамасы 1ййемги грек с5зи “логос”тан келип шы33ан, ол “пикирле7”, “ойла7” дегенди а4латады, я2ный “пикир, ой ж1мленген с5з” м1нисин береди.

Логиканы4 не екенлигин аны3ла7 ушын д1слеп адамны4 бир н1рсени таны7 81м били7 81рекетини4 ма3сети не екенлигин билип алы7ымыз керек. Таны7 81м били7 ма3сети – пикирле7, ойла7 ар3алы 8а3ый3ат3а жети7, демек таны7-били7 ма3сети – 8а3ый3атлы3.
Логика дегенимиз 8а3ый3атлы33а жети7 ушын, 3алай ойла7 кереклигин, 8а3ый3атлы33а жети7 ушын ой пикир 3андай 3а2ыйдалар2а ба2ыны7ы з1р6рлигин к5рсетету2ын илим.
Пикирле7, ойла7 ар3алы 8а3ый3атлы33а гейде жетип, гейде жете алмаймыз. Соны4 ушын да ха3ый3атлы33а жеткизету2ын ойла7 дурыс ойла7 деп аталады. Усыннан жу7ма3 шы2ара отырып, логика илимине т5мендегише аны3лама бери7 м6мкин:
Логика дегенимиз – дурыс ой пикир жургизи7ди4 нызамлары 81м формалары ха33ында2ы илим.
Логика илимини4 6йрени7 объекти – пикир болып есапланады, арабша тафаккур. Онын 18мийетин тусини7 ушын оны4 т6синиктеги (понятие) тут3ан орны, т6сини7ди4 бас3а т6рлери (форма) менен м6н1сибетлерин аны3лап алы7 з1р6р.
Т6синик затларды4, 81дийселерди4 инсан санасында субъектив идеал образлар формасында с17лелени7и. Билимни4 тийкарын 81м а3ыр2ы ма3сетин 1мелият аны3лап береди.
Предмет 81м 81дийселерди4 м1нисин т6сини7ге пикир ж1рдеминде ерисиледи. Пикир били7ди4 жо3ары рационал (лат – а3ыл) били7 бас3ышы болып, онда предмет 81м 81дийселерди4 улы7малы3, 18мийетли 31сийетлери аны3ланады.
Пикир тил менен 5з-ара байланыста болады. Пикир – идеал 81дийсе, ол тек те тилде реалласады, адамларды4 пикир алмасы7 3уралына айналады (да7ыс, графика).
Пикир 6ш т6рли формада: т6синик, 86ким, жу7ма3 шы2ары7 формасында болады.
1. “М1млекет” т6синигинде 5зини4 территориясына, хал3ына, бас3ары7 органларына ийе сиясий ш5лкем к5з алды4а келеди. Егер т6синик ж1мленген предметти А менен, онда пикир ж6ргизилету2ын 18мийетли белгилерди, я2ный пикирле7 элементлерин а, в, с… менен белгилесек, т6синиктин логикалык структурасына А (а,в,с…) формасында, символикалы3 т1ризде сыпатла7 м6мкин.
2. *6кимлерде предмет пенен онын 31сийети, предметлер ортасында2ы м6н1сибетлер сыпатланады. Мысалы, Темир – металл деген 86кимде предмет (темир) менен онын 31сийети (металл екенлиги) айтыл2ан. “Мораль” (1деп-икрамлылы3) 8у3ы3тан бурын пайда бол2ан деген 86кимде еки предмет (мораль 81м 8у3ы3) ортасында2ы м6н1сибет к5рсетилген. Онда предмет 8а33ында2ы т6синик (S) предмет белгиси 8а33ында2ы т6синик (P).
Бунда 86кимни4 логикалы3 структурасын (формасын) S – P формуласы ж1рдеминде т1рийипле7 м6мкин.
3. Жу7ма3 шы2ары7да да жо3арыда2ы у3сас жа2дайларды 3ара7 м6мкин. М1селен:
*1р бир химиялы3 элемент 5з атом салма2ына ийе.
Мыс – химиялы3 элемент. Буннан жу7ма3 мыс 5з атом салма2ына ийе.
Т6синик, 86ким, жу7ма3 пикирди4 универсал формалары, оны4 тийкар2ы структуралы3 элементлери есапланады.
Пикир еки т6рли болы7ы м6мкин:
Дурыс пикир деп 5зи сыпатлайту2ын предметке му7апы3 келету2ын пикир есапланады (темир - металл).
№1те пикир – предметке с1йкес келмейту2ын сыпат (темир - металл емес).
Пикирди ту7ры 3урыу2а пикирле7 нызамлары талапларына бойсын2анда 2ана ериси7 м6мкин. Сонлы3тан логиканы пикирле7ди4 формалары 81м нызамларын 6йрени7ши п1н, деп ата7 м6мкин.
*1зирги 7акытта оны4 – формал логика
диалектик логика
математик логика сыя3лы ж5нелислери бар.
Формал логика – дурыс пикирле7 формалары 81м нызамларын 6йрети7ши философиялы3 п1н.
Диалектик логика пикирди, оны4 мазмуны 81м формасы бирлигинде 81м де ра7ажланы7ын 6йренеди.
Математикалы3 логика – пикирди математикалы3 методлар ж1рдеминде тастыйы3лайды.
Дурыс ойла7ды4 тийкар2ы белгилери:

1. 
   Аны3лы3 (определенность)
   
2. 
   3арсылы3сызлы3 (непротиворечивость)
   
3. 
   избе излилик (последовательность)
   
4. 
   тийкарлылы3 (обоснованность)