Ózbekstan Respublikası joqarı hám orta

SLAVISTIKANIŃ PAYDA BOLIWI

Slavyan xalıqlarınıń tili, mádeniyatı, tariyxın izertleytuǵın ilim-slavistikanıń payda bolıwına eski slavyan tiliniń jazba eskertkishlerin onı basqa slavyan xalıqlarınıń tili menen salıstırıw sebepshi boldı.
Salıstırmalı metodı til biliminiń izertlew metodına aylandırıwdı slavyan Aleksandr Xristoforovish Vostokovtıń roli ayrıqsha. Ol «Slavyan tilleri jóninde pikirler» degen kitabında (1820) slavyan tilleri faktlerin ásirese seslik táreplerin salıstırıp izertlew arqalı olar ortasında usaslıq hám ózgeshelikti kórsetedi.
A.X.Vostokov (1781-1864) Peterburg xudojestvennıy akademiyasın tamamlaǵan. Onıń baslı miynetleri «Slavyan tilleri jóninde pikirler» (1820),
«Rus tili grammatikası»(1831), «SHirkewlik slavyan tili sózligi»(1843). Bul miyneti salıstırma-tariyxıy metodı tiykarında slavyan tilleriniń óz-ara jaqınlıǵın kórsetedi.
Dáslepki slavyan tilleriniń grammatikası Vene universitetiniń professorı F.Mikloshish (1813-1891) tárepinen jazıladı (shıǵısı boyınsha ol slavyanec) Slavyan tilleriniń fonetikasına baǵıshlanǵan 1-tomı 1852 jılı, al sintaksiske arnalǵan 4-tomı 1875 jılı jarıq kóredi («Sravnenie grammatiki slavyanskix yazıkov»).
Salıstırma tariyxıy til bilimi latınsha termin menen komparativistika ( salıstırıw) delinedi.
Seslik til ulıwma adamzatlıq qubılıs bolıp olar ortasında usaslıq bolmawı múmkin emes. Sózler bir tilden basqasına óte beriwi múmkin. Biraz sózler (kolpak, altın, bar, bak, baba) bir qatar tillerde azlı-kópli seslik ózgesheligi menen jumsala beriwi múmkin. Bunday tiller aralıq omonimler tillerdiń tuwısqanlıǵınıń kórsetkishi bolmaydı. Sonday-aq telefon, radio, studenit, kafedra, dekanat, taǵı basqa sıyaqlı sózler de tuwısqanlıqtı ańlatpaydı olar tosınnan ortaq sózler boladı.
Tillerdiń tuwısqanlıǵın anıqlaw ushın tosınnan bolǵan usaslıqtı almay, tillerdiń fonologiyalıq, morfologiyalıq, sintaksislik, sistemalarındaǵı usaslıqtı salıstırıw kerek.
F.Mikloshish «Slavyan tilleriniń salıstırma grammatikası»(1952). F.Dic.»Roman tilleri grammatikası»(1836-1845)
I.Ceys. «Kelt graammatikası»(1853).
F.I.Buslaev «Litva tilin izertlewge jetekshi» (1858).
Usılar tiykarında «Indoevropa til bilimi»(Indoevropey-stika) qáliplesti.