Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi nawayí MÁmleketlik kanshilik instituti

σ – (sigma) baylanıs

Ximiyalıq baylanısda orbitallardıń qoplanıwı, eki yadrodan ótken tuwrı sızıqta jatsa, bunday baylanısıw σ - (sigma) baylanısıw dep ataladı.

s – s, s – p, p – p atom orbitalları suwrette kórsetilgendey ózara qaplanıwinan σ – baylanis p/b



π - baylanısıw.

Ximiyalıq baylanısda orbitallardıń qoplanıwı eki yadrodan ótken tuwrı sızıqtan sırtda jatsa, bunday baylanısıw π - (pi) baylanısıw dep ataladı.

π – baylanısqa p - p baylanısıw mısal boladı


Bul baylanis VBU da to’mendegishe tu’sindiriledi:

1) Ximiyaliq birikpe eki atomdag’i qarama-qarsi spinli elektronlardin’ o’z ara juplasiwi esabinan ju’zege keledi:

H. + .H = H : H

2) Ximiyaliq birikpede elektron bulitlar birin-biri qanshelli ko’p qaplasa, baylanis sonshelli bekkem boladi.

.. ..

.C +. Cl = : Cl:Cl:

.. ..

Ximiyaliq birikpe 2 tu’rli boladi: 1) polyarli 2) polyarsiz.