Ўзбекскистон алоқа ва ахборотлаштириш агентстлиги

Xususiyatlar	Arduino mini	Arduino Micro
Arduino Nano
Mikrokontroller	Atmega 328P	ATmega32U4	ATmega168 / ATmega328P
Ishlash kuchlanishi	5 V	5 V	5 V
Ta'minot kuchlanishi	7-9 V	7-12 V	7-9 V
Ishlash chastotasi	16 MHz	16 MHz	16 MHz
Analog kirish / chiqish	8 / 0	12 / 0	8 / 0
Raqamli kirish / chiqish	14 / 14	20 / 20	14 / 14
PWM	6	7	6
EEPROM (kB)	1	1	0.512 / 0
SRAM (kB)	2	2.5	1 / 2
Chaqnoq (kB)	32	32	16 / 32
Asosiy quvvat va dasturiy port	FTDI karta yoki kabel orqali	microUSB	miniUSB
UART	1	1	1
Olchamlari	3 x 1.8 sm	4.8 x 1.77 sm	4.5 x 1.8 sm

Muvofiqlik
Arduino Nano kengashi barcha turdagi elektron komponentlarga mos keladi qolgan plitalar singari. U qo'llab-quvvatlaydigan maksimal oqim va kuchlanish cheklovlaridan tashqarida hech qanday cheklov yo'q. Aks holda, siz xohlagan har qanday komponentdan foydalanishingiz mumkin barchasi HwLibre-da ko'rilgan.
Arduino Nano bilan ish boshlang


Uy vazifasi

Har bir talaba Arduino nano platasi asosida oddiy loyiha yaratishi kerak. Shuningdek, nazorat savollarga javob beradi.

Nazorat savollari

1. 
   Arduino platasi qanday maqsadlarda qo‘llanilishi mumkin?
   
2. 
   Arduino platasining qanday turlari mavjud?
   
3. 
   Arduino platasining ishlash samaradorligi uning qanday tavsifiga bog‘liq?
   
4. 
   Arduino platasiga qanday dasturlash tillarida dastur yozish mumkin?
   

26-amaliy mashg’ulot. Arduino Uno platformasining ishlash tamoyilini o‘rganish.


Ishdan maqsad: Arduino Uno platformasining texnik tavsiflarini o‘rganish. Unday foydalanishni o‘rganish


1. Ishning bajarilishi



26.1-rasm. Arduino platasi portlari vazifasi
Arduino — elektronik loyihalarini yaratish uchun foydalaniladigan open source platformasi hisoblanadi. Arduino kompyuter kodini fizik qurilmalarga yozib olish uchun ishlatiladigan elektron mikrokontrollerdan va dasturiy ta’minot yoki IDE (Integrated Development Environment) komponentidan iborat.
"Uno" so'zi italyanchada bir degan ma'noni anglatadi. Bu bejis emas, Arduino Uno yaratuvchilari bu yangi kontroller Arduino kontrollerlar oilasida yangi burilish va yangi flagman yaratishga harakat qilishgan va buni uddalaganlar. Sababi, Arduino Uno Arduino kontrollerlar oilasidagi boshqa "aka"lariga nisbatan ancha ixcham, qulay, tez, oddiy va albatta arzonroq hisoblanadi. Arduino Uno haqida qisqacha:
26.1-jadval

Mikrokontroller	ATmega328
Ishlash kuchlanishi	5 V
Kirish kuchlanishi(tavsiya etilgani)	7-12 V
Kirish kuchlanishi(eng yuqori)	6-20 V
Raqamli kirish/chiqish	14 ta(ulardan 6tasi KIM(SHirotno-Impulsnaya modulyasiya) sifatida foydalanish mumkin)
Analog kirish	6 ta
Kirish/chiqish orqali o'zgarmas tok	40 mA
3.3 V kiritish uchun o'zgarmas tok	50 mA
Flesh xotira	32 KB(ATmega328) undan 0.5 KB yuklovchi sifatida foydalaniladi
Tezkor xotira	2 KB(ATmega328)
EEPROM	1 KB(ATmega328)
Chastota	16 MGs

Bundan tashqari, Arduino Uno qurilmasi unga ulangan USB yoki tashqi manbadan kuchlanish olishi mumkin. Bunda, agar manba bir nechta bo'lsa, ulardan biri avtomatik tanlanadi.

26.2-rasm. Arduino mikrokontrolleriga dastur yozish

Arduino Uno kontrolleri asosi ATmega328 mikrokontrolleridan tashkil topgan. Bu mikrokontroller 32 kB flesh xotiraga, undan 0.5 kB qismi yuklovchi uchun ajratilgan, bundan tashqari 2 kB tezkor xotiraga va 1 kB EEPROMga ega.

14 ta raqamli chiqishning har biri yoki kirish yoki chiqish uchun sozlash mumkin. Bunda pinMode(), digitalWrite() va digitalRead() funksiyalaridan foydalaniladi. Bunda har bitta chiqish joyi 20-50 kOm qarshilikka va 40 mAgacha tok kuchi o'tkazishi mumkin.
Arduino Uno kontrolleriga Arduino dasturi yordamida dastur yaratilinadi. Buning uchun Arduino dasturida menyuda Tools>Board va u yerdan "Arduino Uno" tanlanadi.
Yuqorida aytilganidek, bu kontroller juda ixcham o'lchamlarga ega bo'lib, uning tomonlari 6.9 va 5.3 smga teng. Bu esa o'z navbatida uni yanada qiziqarli qiladi.
Arduino oilasida turli xil kontrollerlar mavjud: Arduino UNO, Arduino Leonardo, Arduino ProMini, Arduino Mega, LilyPad Arduino. Ulardan eng keng tarqalgani Arduino UNO hisoblanadi. Mikrokontrollerlar bilan ishlashni boshlaganda ham aynan shu kontrollerdan boshlash maslahat beriladi. Endi esa, Arduino UNO mikro kontrollerining tarkibiy qismlari bilan tanishib chiqsak:


Power(1).Arduino UNOga quvvat USB portini shaxsiy komputer yoki noutbukingizga ulash orqali beriladi. Uni komputeringizga ulovchi USB simisiz ham ishlatishingiz mumkin. Buning uchun maxsus batareya orqali ishlatishingiz mumkin(2). Bunday batareyalar odatda 9V kuchlanishga ega bo’ladi.
GND(3): Ground so’zining qisqartmasi. Bu pinni siz barcha proyektingizdada ishlatasiz.
5V(4) & 3,3V(4): Bular mos ravishda 5V va 3,3V lik quvvatni ta’minlovchi pinlar hisobladi.
Analog(6): Anolog pinlar (A0,…A5). Bu pinlar yordamida qurilmalardan analog signal qabul qilinadi. Masalan harorat datchigidan.
Digital(7/8): Bu pinlardan esa raqamli signallar qabul qilinadi. Masal kichim svetodioddan.
Keling Arduino UNOda birinchi qilinadigan kichik proyekt hisoblanmish svetodiodni yoqib ko’ramiz. Demak buning uchun bizga: Arduino UNO , LED(svetodiod) va 220 om rezistor kerak bo’ladi.
Sxemani quyidagi ko’rinishda yig’amiz:





26.3-rasm. Arduino platasi asoida sodda loyixa


Va Arduino IDE dasturlash muhitida quyidagi kodni yozish orqali biz LEDni 1 sekund yonib 1 sekund o’chish holatini takrorlanishiga erishamiz:

Yuqorida ko’rib chiqilgani Arduino platasi asosida tashkil etilgan sodda loqyihadir. Ya’ni unda LED mikrokontroller asosida avtomatik boshqarilmoqda.