«Ўзбекистон темир йўллари» датк

1,8 Бош тўсиннинг ҳисоби.
Бош тўсиннинг мустаҳкамликка ҳисоби

Бош тўсиннинг эгувчи момент бўйича ҳисоби а_х=4.3 м ва а_х=5,2 м кесимларда /9/га мувофиқ амалга оширилади. Кесим а_х =1.7да ўнг таянч қисми ўқидан энг қисқа масофа қабул қилинган.

Қўлланма /12/дан фарқ қиладиган йўлнинг тўғри ва эгри участкаларига тўғри келадиган муваққат юк хиссасини аниқлаш услуби /7/ да таклиф қилинган.
Қўлланма /12/ да келтирилмаган, бош тўсин буралиши, ёғоч шпал консолининг узунлиги ва қўзғалувчан юкнинг горизонтал кўндаланг урилиши ҳамда оралиқ қурилмага таъсир қиладиган ҳаракатланувчи юк ва шамол таъсирини ҳисобга олувчи тўсинга тўғри келадиган муваққат юк хиссасини аниқлаш услуби /8/ да келтирилган. Тўсинни кўндаланг кучга мустаҳкамлиги қуйидаги тартибда бажарилади (1.9–расм).
Таянч қисми охиридан бошланадиган битта кесим (таяниш ўқидан 0,2 м масофада) текширилади.
Хомутлар билан арматуралаш жадаллиги оралиқнинг чорак қисми оралиғида энг кичик олинади. Хомутлар қадами S=0,2 м. Кесимнинг ишчи баландлиги


h_o=h–a_s , (1.55)
h_o=105-12.29=92.71 см.

1.9 – расм. Тўсин мустаҳкамлигини кўндаланг куч таъсирига ҳисоблаш схемаси

Хомутлар ҳамма шохчаларининг кесим юзаси (4d8 мм) A_sw=2,01×10^–4 м².

Энг хавфли (ноқулай) қия кесимни горизонтал ўққа проекциясининг узунлиги


, (1.56)
=1.96 м.


С=1.96 м > 2h_o=2×92.71=1.854 м.
Ҳисоб учун С=1. м қабул қилинади.
Қия кесим юқори четидан таянчгача бўлган масофа


а=С+0,2–1.854=2.054 м, (1. 57)

=0 ва юклаш узунлиги қуйидагича бўлганда,

l=l–a=11.5-2.054=9.446 м, (1.58)

1–илова 1–жадвалдан =0 ва =9.446 м бўлганда, эталон юк k_н=22.75 кН/м қабул қилинади. Муваққат юк билан юкланганда кўндаланг куч таъсир чизиғининг юзаси

=(11.5-2.054)²/21=4.25 м². (1.59)

Доимий юк билан юкланганда кўндаланг куч таъсир чизиғининг юзаси

=0,5×11.5–2.054»3.7 м. (1.60)

Доимий юкдан содир бўлган кўндаланг куч

Q_p=(n_pP_p+n P_p) =(1,1×20.29+1,3*21.216)*3.7=184.63 кН. (1.61)

Чегаравий кундаланг куч /12,(4.29) ва (4.30)/ формулалардан аниқланган Q нинг энг катта қийматидан танланади. Хомутлар таъсирини ҳисобга оладиган коэффициент /12, б. 4. 9/

j_w=1+5mE_s/E_b<1,3, (1.62)

бунда E_b нинг қиймати 1–илова 2–жадвалдан қабул қилинади;

m=A_sw/bS=2,01×10^–4/0,5×0,2=2,01×10^–3, (1.63)


j_w=1+5×2,01×10³×2,1×10⁵/29.5×10³=1.007. j_w=1,007<1,3.
_b коэффициенти


j_b = l – 0,01R_b=l – 0,01×12.2=0,88 (1.64)

Сиқилган бетон қия ёриқлари орасидаги чегаравий кўндаланг куч /12, б. 4. 9/

Q=0,3j_wj_b R_bbh_o, (1.65)


Q=0,3×1,007×088×142.2×10³×0,5×0.9271=1483.73 кН.

Бетон қабул қиладиган кўндаланг куч /12, б. 4. 9/

Q_b=2R_btbh /C, (1.66)


Q_b=2×0.9×10³×0,5×0.9271²/3,3=234.41 кН.

Энг хавфли кесимдаги қия ёриқлар бўйича чегаравий кўндаланг куч

Q=0,8R_såA_sisina+0,8R_sA_swC/S+Q_b, (1.67)

Q=0,8×250×10³×136.65×10^–4×0,707+0,8×250*10³×2,01×10^–4×1.96/0,2+234.41=1932.23+393.96+234.41=2560.6 кН,

бунда =45°букилган стерженларнинг киялик бурчаги, Sin=0,707.

Рухсат этилган муваққат юк /12, б. 4. 8/


k=(Q–Q_p)/n_ke_QW_k, (1.68)


k= =251.13 кН/м.



Бош тўсиннинг кўндаланг куч бўйича мустаҳкамликка ҳисобидан синфи


K= .