Ўзбекистон ресубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

1. Ижтимоий эхтиёж. Давлат, жамият, ишлаб чиқариш ҳамда шахс талаблари асосида ишлаб чиқилган Давлат таълим стандарти ва фан дастурларида кўрсатилган буюртмадир.
2. Таълим мақсадларни одатда қуйидагича қўйилади:

• 
  Ўқув мақсадини ўрганиладиган мазмун орқали аниқлаш. Ўқув мақсадини бу усулда қўйиш билимнинг фан мазмунига йўналтирилганлигидан дарак беради. Масалан: бешинчи мавзу мазмунини ўрганинг! Ўқув мақсади бундай қўйилганда, мақсадга эришганлигини текшириш имконияти бўлмайди.
  
• 
  Ўқув мақсадини педагог фаолияти орқали аниқлаш. Ўқув мақсадини бу усулда қўйилганида, педагог диққат марказига ўз фаолиятини қўяди. Масалан: талабаларни автомобилнинг пневматик тормозларининг ишлаш принциплари билан таништириш. Мақсадни ифодалашидан кўриниб турибдики, бу мақсад ҳақиқий ўқитиш натижаси билан боғлиқ эмас. Ўқув мақсади бундай қўйилганида, мақсадга эришганлигини баҳолаш умуман ҳисобга олинмаган.
  
• 
  Ўқув мақсадларини талабанинг ички ривожланиши. (Ақлий, ҳиссий, шахсий...) жараёнлари орқали аниқлаш. Ушбу усулда бир неча фанлар (масалан: умумтаълим фанлари) ёки алоҳида фан бўйича умумлашган таълим мақсадлари аниқланади. Масалан: корхонанинг молия фаолиятини таҳлил қилиш кўникмаларини шакллантириш. Бу усул бир мавзу ёки мавзунинг таянч тушунчалари доирасига мутлақо тўғри келмайди. Бу усулда алоҳида бир машғулот бўйича аниқ мақсад қўйиб бўлмайди, демак, ўқитиш натижаларини баҳолаш имконияти ҳам бўлмайди.
  

Ўқув мақсадини талабалар фаолияти асосида белгилаш. Ўқув мақсадини бундай қўйганда, дарсни режалаштириш ва аниқлиги назарда тутилади. Аммо бунда ҳам энг муҳим нарса, кутилажак натижа ҳисобга олинмайди. Масалан: дарс мақсади-корхона баланс даромадини аниқлаш бўйича масалаларни ечиш. Бу ҳолатда қўйилган мақсадга эришишни белгиловчи механизм назарда тутилмаган.


Бошқарув


Таълим жараёни

Ижтимоий эхтиёж

Таълим мақсади

Таълим мазмуни

Таълим
шакли

Таълим методи

Таълим воситала-ри

Ўқув натижа-ларини баҳолаш

Таълим натижаси